Siyaset Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Hüseyin AĞIR, Sefa ÖZBEK

Konular:Beşeri Bilimler, Ortak Disiplinler

Anahtar Kelimeler:Cari Açık,Dış Borç,Panel Birim Kök,Yapısal Kırılmalar,Kırılgan Beşli Ülkeler

Özet: Gelişmekte olan bazı ülkelerde cari açığın GSYİH’ya oranının yüksek olması, büyüme oranındaki performans düşüklüğü, gelecek dönemlere ilişkin dış finansman ihtiyacının artması, ülkelerin ekonomi dışı alanlarda (iç siyasi ve toplumsal olaylar) potansiyel risklerin oluşması gibi etmenler önemli sorunlar olarak öne çıkmaktadır. Söz konusu bazı olumsuz koşulların yaşandığı Türkiye, Brezilya, Hindistan, Endonezya ve Güney Afrika 2013 yılında Morgan Stanley tarafından kırılgan beşli ülkeler (eski kırılgan beşli ülkeler) olarak adlandırılmıştır. Benzer sebeplerle 2017 yılında Standard&Poor’s tarafından yeni Kırılgan Beşli (Türkiye, Arjantin, Katar, Mısır ve Pakistan) tanımlaması ortaya konmuştur. Adı geçen ülkelerde, dış finansman ihtiyacının yüksek olması, yüksek enflasyon, yüksek cari açık gibi sorunların mevcut olması dış borçların sürdürülebilir olup olmadığını önemli hale getirmektedir. Bu amaçla, adı geçen ülke ekonomilerinde dış borçların sürdürülebilirlik düzeyini belirleyen, 1994-2019 dönemi dış borç servislerinin ihracat gelirleri içerisindeki payı (LDBİ) ve brüt dış borç stokunun GSMH içerisindeki payı (LBDBMG) değişkenleri kullanılmaktadır. Ampirik yöntem olarak Reese ve Westerlund (2016) tarafından geliştirilen PANICCA panel birim kök testi ve yapısal kırılmaları dikkate alan Panel Fourier LM (Nazlıoğlu ve Karul, 2017) birim kök testi tercih edilmektedir. LDBİ değişkenine göre her iki birim kök testi bulgularıda ilgili ülke gruplarında dış borçların sürdürülebilir olmadığını ortaya koymuştur. LBDBMG değişkenine göre ise yapısal kırılmalı birim kök testi bulguları eski kırılgan beşli ülkelerinde dış borçların sürdürülebilir olduğu sonucu elde edilmiştir.

---