Tefsir Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: ["Nurullah DENİZER"]
Konular:-
DOI:10.31121/tader.1239754
Anahtar Kelimeler:Tefsir,Kur’ân,Mehmet Necip Efendi,El-Ḥucurāt Sûresi,Çeviri
Özet: Kur’ân’ı anlama ve hayata geçirme faaliyeti ilk dönemde anlama ve uygulama olarak müslümanlar arasında cereyan etmiş, ilerleyen dönemde Kur’ân âyetlerinin kast ettiği manalar ve bunların yorumlarına dair anlayış ve bilgi birikimi yazıya aktarılmıştır. Zamanla yaygınlaşan ve sistemleşen bu birikim tefsir ilmi olarak adlandırılmıştır. Geçmişten günümüze tefsir ilmine dair yapılan çalışmalar neticesinde elimizde son derece büyük bir külliyat bulunmaktadır ve bu alana dair çalışmalar günümüzde de tüm yoğunluyla devam etmektedir. İslam’ın farklı coğrafyalarda ve bu coğrafyada yaşayan farklı kültürlerden insanlar arasında yayılmaya başlaması tefsir ilmini de etkilemiştir. Farklı kültürlere ve farklı bilgi birikimlerine sahip müslümanların Kur’ân’a yaklaşımları, onu algılamaları ve açıklamaları da farklı olmuş ve böylece âyetlerin ifade ettiği anlamlar farklı açılımlar kazanmıştır. On dört asrı aşkın bir süreç içerisinde oluşan bu tefsir birikimi, günümüz tefsir çalışmaları açısından da son derece önemlidir. Nitekim geçmişte Kur’ân’ın hangi dönemde, hangi şartlar altındaki müslümanlar tarafından nasıl anlaşıldığını ve onların kendi dönemlerindeki problemlere Kur’ân’dan nasıl cevaplar bulduklarını bilmek, günümüzde Kur’ân’ın anlaşılmasına ışık tutan önemli bir konumdadır. İslam tarihinin neredeyse yarısına tekabül eden yaklaşık altı yüzyıllık bir dönemde geniş bir coğrafyada hüküm süren ve bu süreçte müslümanların en büyük gücünü temsil eden Osmanlı Devleti döneminde de tefsir ilmine dair pek çok eser telif edilmiştir. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin son ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında yaşamış olan Osmanlı âlimi ve müderrisi Sivaslı Hacı Mehmet Necip Efendi’nin (ö. 1347/1929) hayatı ve eserlerine yer verildikten sonra kendisinin kaleme aldığı Aʿẓamü’t-Taʿẓîmât fî Tefsir-i Sûreti’l-Ḥucurāt adlı tefsîrinin yazma nüshasının latin harflerine aktarımı yapılacak ve sonuç bölümünde eserle ilgili değerlendimelerde bulunulacaktır. Mehmet Necip Efendi hakkında yapılan çalışmalarda ve kendisinden bahsedilen birtakım eserlerde bu çalışmaya konu olan tefsirden hiç bahsedilmemiş olması, makalenin özgünlüğünü ortaya koymaktadır.