NOSYON: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi
Yazarlar: ["Kerem ÖZBEY"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Sınırlar,Sınır Sosyolojisi,Sosyolojik Teori,Modernlik,Küreselleşme
Özet: Sosyolojinin temel inceleme ünitelerinden biri olan sınırlar, toplumların, kültürlerin, kimliklerin, bireylerin ve grupların benzeşmesini ve farklılaşmasını belirten hatlardır. Sınırların toplumların birbirleriyle karşılaştıkları, temas kurdukları, iç içe geçtikleri ve çatıştıkları bir saha olması, sosyolojinin sınırları kendisine konu edinmesindeki temel motivasyonu oluşturmaktadır. Sınırlarla toplum arasında sözü edilen karşılıklı ilişki ve etkileşimler, sınır sosyolojisinin temellerini anlamada önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışma, sosyolojinin alt dallarından biri olan sınır sosyolojisinin imkânı ve inşası amacıyla sosyolojik teorilerde sınırları anlamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, sosyolojik teorilerde sınırların nerede yer aldığı ve ne tür anlamları içerdiği bu çalışmanın temel sorunsalını oluşturmaktadır. Bu sorunsal bağlamında bu çalışmada klasik sosyoloji teorilerinde Comte, Durkheim, Marx, Weber ve Simmel modern sosyoloji teorilerinde Parsons, Merton, Coser, Dahrendorf, Mead, Shutz, Garfinkel ve Goffman çağdaş sosyoloji teorilerinde Giddens, Bauman, Habermas, Wallerstein, Foucault, Baudrillard, Beck ve Lefebvre gibi teorisyenlerin düşüncesinde sınırlar anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu teorisyenlerin sınırlarla ilgili doğrudan bir çalışması bulunmasa da, ortaya koydukları yaklaşımlar sınırlar anlamada önemli dinamikler içermektedir. Klasik sosyoloji teorilerinde sınırların modern toplumun inşasında işlevsel hale geldiği görülmüştür. Modern sosyoloji teorilerinde bir taraftan toplumsal sistem, çatışma ve otoritenin işlevselliğinde sınırların etkili olduğu, diğer taraftan da toplumun gündelik yaşam pratikleri üzerinden ilişkisel bir analizi olanaklı kıldığı anlaşılmıştır. Çağdaş sosyolojik teorilerde ise, sınırların, bir taraftan küreselleşme tartışmaları ışığında öne çıktığı, diğer taraftan da modernliği dönüşümü, güç ilişkileri ve toplumsalın yeniden yapılanması süreçlerinin bir ürünü olduğu gözlenmiştir. Bu bağlamda, söz konusu teorilerin sınır sosyolojisi için hem bir imkân oluşturduğu hem de bu alanın inşasını da sağlayacak dinamikler içerdiği anlaşılmıştır.