Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: ["Faruk SONMEZ"]
Konular:-
DOI:10.54557/karataysad.1262326
Anahtar Kelimeler:Allah,Edebiyat,Emre,Ferîdüddîn Attâr,Pend-nâme
Özet: Edebî eserlerimizde tanrı tasavvuru, ilk yazılı Türkçe metinlerimizden başlayarak günümüze kadar devam etmiştir. Türklerin İslamiyet’i kabulüyle beraber yaratıcı isminin kelime ve mana çerçevesi genişlemiştir. Arapça ve Farsçada kullanılan Allah isimlerinin neredeyse tamamı Türkçede de kullanılmaya başlanmıştır. Allah isim ve sıfatları sadece kelime olarak değil bu dillerde Allah ile ilgili yazılan edebî türler de edebiyatımıza girmiştir. Esmâ-i hüsnâ şerhleri, münâcât ve tevhid gibi nevîler Türklerin İslamiyet’i kabulüyle beraber edebiyatımıza girmiştir. Bu nevîdeki eserler, tek tek şiirler veya müstakil şekilde karşımıza çıkmaktadır. Doğrudan Allah’ı konu etmemekle beraber genel muhtevasında Allah ismini sık sık zikreden eserlerden biri de Ferîdüddîn Attâr’ın Pend-nâme’sinden çeviri olan Emre’nin Tercüme-i Pend-nâme-i Attâr adlı eserdir. Dinî-didaktik bir eser olan Pend-nâme’nin Türkçeye yapılan tercümelerinden biri de XVI. yüzyıl şairi Emre’ye aittir. Şair Emre, klasik çeviri tertibimize uyarak Pend-nâme’ye bazı ilaveleri bulunmuştur. Çalışmamızda Emre’nin Tercüme-i Pend-nâme-i Attâr adlı eserinde kullanılan Allah isimleri konu edilmiştir. Allah isimlerinin hangi anlam ve maksatla kullanıldığı incelenmiştir. Allah’ın isim ve sıfatlarının hangi sanat, kalıp ve terkiple verildiği örneklerle izah edilmiştir.