Journal of Analytic Divinity
Yazarlar: ["Mustafa ÇAKIR"]
Konular:-
DOI:10.46595/jad.1277744
Anahtar Kelimeler:Dini gruplar,Alevilik,Radikalleşme süreci,Başkaldırı kültürü
Özet: Radikalleşme, bir bireyin ya da bir grup bireyin radikal ya da aşırı fikirleri benimsemesi ve bu fikirler doğrultusunda hareket etmeye istekli hale gelmesi sürecidir. Radikalleşme eğilimleri, adil ve yaşanabilir koşulların eksikliği, tarihsel travmalar, bölgesel çatışmalar ve ulusal bir dönüşümün sağlanamaması gibi çeşitli faktörlerden etkilenebilmektedir. Ayrıca, gelişmiş ve ileri Batı dünyasına ulaşamama gibi faktörler de bireyleri daha radikal çözümler aramaya teşvik edebilmektedir. Alevi radikalleşmesi, özellikle Alevi isyan kültürü bağlamında, siyasi veya ideolojik inançların yoğun bir şekilde yoğunlaşması ve aşırı bir şekilde benimsenmesi anlamına gelmektedir. Alevilik, Ehl-i beyt temelli İslam, Sufizm ve Türk halk inançlarının unsurlarını birleştiren senkretik bir İslam türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Tarihsel olarak, Türkiye'deki Alevi topluluklar ayrımcılık ve zulümle karşı karşıya olduklarını iddia etmiş ve bazı siyasi olaylar buna katkıda bulunduğu şeklinde yorumlanmıştır. Dolayısıyla Alevilerin siyasi deneyimleri de bu bağlamda şekillenmiştir. Alevi ayrımcılığı ve tehdit algıları radikalleşmeye yol açabilmekte ve Alevi gençler aşırı sol bir kimlik benimsemeye devam etmektedir. Son yıllarda Alevi kültürünün farklı ideoloji, inanç ve yaşam tarzlarıyla kamusal alanlarda daha sık var olma mücadelesi, radikalleşme kültürünü körükler görünmektedir. Bu anlamda mağduriyet duygusu ve radikalleşme iç içe geçmiş kavramlardır. Mağduriyet korkusu, kolektif yaşama yabancılaşmayı tetikleyerek bireylerin aşırıcılığa yönelmesine neden olabilir ve en az radikalleşmenin kendisi kadar önemlidir. Bu nedenle, Alevi toplulukların mağduriyet olarak algıladıkları olayları incelemek, radikalleşmeyi anlamak ve önlemek için önemlidir. Bu bağlamda çalışmanın konusu olarak Alevilikte başkaldırı kültürünün radikalleşmeye etkisini ele almaktır. Ele alınan konu kapsamında Alevilerin tarih içerisinde yaşadığı çeşitli problemlerin başkaldırı kültürünün nüfuzu ile radikalleşme sürecine olan etkisini a) mağduriyet hissi, b) siyasi yakınma/şikayet, c) İzolasyon/Tehdit Algısı altında grup içi aşırı bağlılık bağlamında açıklanması amaçlanmaktadır. Çalışma makro yöntem ve dolaylı gözlem tekniğiyle yürütülmüştür.