Din Sosyolojisi Araştırmaları
Yazarlar: ["Yusuf Emre BALTACI", "Şeyma ERGEN"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Din Sosyolojisi,Geçerlilik,Güvenilirlik,Anket,Ölçek
Özet: Bu çalışmanın konusu Türkiye’de yazılmış olan ve YÖK Ulusal Tez Merkezinde bulunan Din Sosyolojisi alanındaki yüksek lisans ve doktora tezlerinde kullanılan anket ve ölçeklerin geçerlilik ve güvenilirlik durumlarını tespit etmektir. Araştırmaya konu olan çalışmalar, YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde “izinli” olarak bulunan tüm (1992-2021) lisansüstü tezlerdir. Bu çalışmaları incelemek için öncelikle Türkiye’de yazılan tüm tezler gözden geçirilmiş ve içlerinden nicel olanları tespit edilmiş, nitel olanlar ve 2000 yılından önce yapılan bazı tezlerin hangi yöntemle yazıldığı belirtilmediğinden bu yöntemi belirsiz tezler kapsam dışında tutulmuştur. Nicel çalışmalar; yılı, türü, geliştiricinin geçerliliği-güvenilirliği ve kullanıcının geçerliliği-güvenilirliği gibi başlıklarda ayrı ayrı toplanmış ve ortak tabloda derlenmiştir. Ardından geçerlilik ve güvenilirlik durumlarına göre ayrı ayrı ele alınmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz kullanılmıştır. Yapılan bu araştırmanın sonuçlarına göre; Türkiye’de Din Sosyolojisi alanında yapılan çalışmaların büyük kısmını nitel çalışmalar oluşturduğu, tezlerde çoğunlukla anket ya da likert tipi ölçeklerin kullanıldığı, tezlerin büyük bir kısmında geçerlilik ve güvenilirlik testlerinin yapılmadığı, yapılmış olsa dahi bu testlerin bilgisinin aktarılmadığı tespit edilmiştir. Bazı araştırmacıların, anket veya ölçek geliştiricisinin kendi örneklemi üzerinde uyguladığı testlerin sonuçlarını araştırmasında kullandığı, kendisinin oluşturduğu örneklemde bu anket veya ölçeklerin geçerlilik ve güvenilirlik testlerini uygulamadığı saptanmıştır. Geçerlilik bilgisinin verildiği tezlerin çoğunda Faktör Analizi, güvenilirlik bilgisinin verildiği tezlerde çoğunla Cronbach’s Alpha testinin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.