Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi
Yazarlar: ["Nahit YILMAZ"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:ÇKKV,Bulanık küme teorisi,SCOR modeli,BAHP,PROMETHEE II,Maki-ne imalat sektörü,Tedarikçi seçimi
Özet: Gelişmiş gıda yasalarının etkili olduğu ülkelerin yanı sıra gelişmekte olan ülkeler de Covid-19 salgınıyla beraber bütün gıda ürünlerinin ambalajlan-ması konusu önem kazanmıştır. Bu önem beraberinde gıda ambalajlama makineleri üreten işletmelerin, kapasite artışını getirmiştir. Ambalajlama makineleri işletmelerinin bir ekosistem oluşturduğu Konya, üretim çeşitlili-ği ve kapasitesi açısından özellikle Türkiye'de ilk akla gelen illerden biridir. Bu işletmeler Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, Orta Doğu ve Afrika ülkeleri gibi bir çok farklı coğrafyalarda ihracat kapasitesi ile de önde gelmektedir. Bu işletmeler üretim çeşitliliği ve kapasite imkanlarının yanı sıra, maliyet ve satış sonrası hizmetlerle öne çıkmaktadır. Kriz dönemlerinde dahi teda-rikçi seçiminde zorlanan işletmeler, talebin aşırı arttığı kriz zamanlarında tedarikçi seçiminde farklı ve zorunlu kararlar alabilmektedirler. Tedarikçi seçimi, karar vericilerin optimum bir sonuç elde etmek için çarpan (simet-rik) etkileriyle birlikte birden çok nicel ve nitel unsuru dikkate alması gere-ken karmaşık bir süreçtir. Doğru tedarikçiyi seçmenin amacı, müşteri tale-bini minimum üretim maliyetiyle karşılarken rekabet gücünü ve ürün kali-tesini artırmaktır. Bu çalışmanın amacı, gıda ambalajlama makineleri ima-latçılarının tedarikçi seçimi için kombine çok kriterli bir karar verme mode-li (ÇKKV) önermektir. Çalışmanın ilk aşamasında, süreci etkileyen tüm kri-terler SCOR (Tedarik Zinciri Operasyonları Referans) modeli ve uzman görüşleri kullanılarak belirlenmiştir. Hibrit bulanık küme teorisini Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) modeline dahil etmek, çeşitli nitel kriterlerle bağ-lantısı olan karmaşık karar verme problemlerini ele almak için en etkili araçtır bu nedenle, tüm potansiyel tedarikçilerin ağırlıklarının belirlenmesi için Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (BAHP) seçilmiştir. Tedarikçi sıra-lamasının değerlendirilmesi için ise kısmi sıralama yapan PROMETHEE (Preference Ranking Organization Method for Encrichment Evaluations) yerine tam sıralama yapan PROMETHEE II yöntemi kullanılmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarından hareketle, araştırmacılar ve karar verici-ler, gıda ambalajlama makineleri sektöründeki en uygun malzeme tedarik-çilerini belirlemek için uygun yöntemleri uyarlama ve uygulama imkânı bulacaklardır.