Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi
Yazarlar: ["Çağatay DİŞCİ"]
Konular:-
DOI:10.59162/tihek.1216254
Anahtar Kelimeler:Yaşlılık,Nüfus,Ayrımcılık,İnsan Hakları,Erikson
Özet: Bu araştırmanın amacı yaşlılara yönelik şiddetin önyargı, sosyal damgalama ve istismar ile bağlantısına değinmek ve şiddete maruz kalacak yaşlıların E. Erikson perspektifinden hangi psikososyal gelişim evresindeki krizi aşamadıklarını açıklamaktır. Araştırmanın amacı kapsamında ilgili konular 2000 yılı sonrası farklı kaynaklardan sistematik olarak incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre araştırmalar çoğunlukla yaşlı nüfusun artışının sebep olacağı demografik dönüşüm kuramına, istismara ve aktif iş gücüne vurgu yapmaktadır. Buna karşın Türkiye’de yaşlılara yönelik şiddet oranlarına ilişkin çalışmaların yetersiz düzeyde olduğu fark edilmiş, yaşlıya yönelik önyargıların ve yaşlıların psikososyal gelişimlerinin şiddet mağduru olmalarındaki rolüne değinilmemiştir. Yaşlı grupların toplum için bir tehdit unsuru oluşturduğu ve ayrımcılığa, başta ekonomik ve psikolojik istismar olmak üzere ihmale ve hatta şiddete maruz kaldığı görülmektedir. Yaşlılara karşı olumsuz tutum sergilenmesine sebep olan üretmeme hali Erikson’ın 7. evresindeki üretkenliğe karşın durgunluk kriziyle topluma karşı öfke besleyen yaşlıların tutumlarının ise 8. evredeki umutsuzluğa karşın bütünlük kriziyle ilgili olduğu değerlendirilmesinde bulunulmuştur. Yapılan çalışmada Erikson’ın psikososyal gelişim kuramının farklı yaşlılık kuramlarına esin kaynağı olduğu, yaşlı hakları ve gelişimi için gerekli yetkinliği sağladığı görülmektedir. Araştırma, insan haklarını tehdit eden yaşçılık olgusu ve gelişim psikolojisi arasında bağ kurarak literatüre katkı sağlayacaktır.