Bilgi Yönetimi
Yazarlar: ["Ömer DOĞAN", "Hacer KARACAN"]
Konular:-
DOI:10.33721/by.1113558
Anahtar Kelimeler:Güven Çerçevesi,Dijital Kimlik,Elektronik Ticaret
Özet: E-ticaret işlemlerinde satıcı firmaların sunduğu ticari kimlik, sertifika, ruhsat, akreditasyon belgesi, kalite belgesi gibi belgelerin doğruluğunun kanıtlanmasındaki zorluklar, e-ticaret ile yapılan alışverişlerde güven sorununa yol açmaktadır. Dijital ortamda sunulan bu belgeler, genellikle kâğıt ortamda alınmış olan fiziksel belgelerin görsellerinden ibaret olduklarından ve bu görsellerin dijital ortamda kolaylıkla taklit edilebilmesi nedeniyle bu belgelerin gerçekliğinden emin olunamamaktadır. Bu nedenle, yetkili kuruluşların kâğıt ortamında muhatabına fiziksel belge sunmalarına ve belgedeki imza, mühür, filigran gibi fiziksel doğrulama yöntemlerine benzer şekilde, dijital ortamda da belgelerin güvenli bir şekilde sunulabilmesini ve gerektiğinde bu belgelerin dijital olarak güvenli bir şekilde doğrulanmasını sağlayan bir yapıya ihtiyaç vardır. Yetkili kuruluşların belgeleri dijital olarak sunabilmesi ve bu belgelerin dijital olarak güvenilir bir şekilde doğrulanabilmesi, bahsedilen güven sorununu büyük ölçüde ortadan kaldıracaktır. Bu çalışma ile literatürde dijital kimlik olarak adlandırılan bu bağlamdaki dijital belgelerin yetkili kuruluşlar tarafından güvenli bir şekilde verilmesi ve alıcılar tarafından doğrulanması için blokzincir tabanlı bir dijital kimlik güven çerçevesi önerisi getirilmektedir. Dijital kimlik güven çerçevesinin teknik gerçekleştirimine yönelik detaylara girilmeden kavramsal seviyede bir model sunulmaktadır. Önerilen dijital kimlik güven çerçevesi, dijital kimliklerin yönetimi ve paylaşımı için uluslararası standartları temel alan ve güven çerçevesi kapsamındaki rolleri ve süreçleri tanımlayan bir kurallar bütünüdür. Güven çerçevesinin tesis edilmesi ve paydaşların güven çerçevesindeki kurallara uymasının sağlanması ile e-ticaret işlemlerinin güvenilirliğinin artacağı öngörülmektedir. Önerilen güven çerçevesinin blokzincir tabanlı olması, güven çerçevesinin teknik olarak güvenli bir alt yapıya sahip olmasını sağlamaktadır.