Bartın Üniversitesi Uluslararası Fen Bilimleri Dergisi
Yazarlar: ["Nazime DOGAN", "Farid NASİRLİ", "Naime Nur BOZBEYOĞLU KART", "Volkan KUZUCU"]
Konular:-
DOI:10.55930/jonas.1190050
Anahtar Kelimeler:Propolis,Antikanser Etki,Kimyasal İçerik
Özet: Propolis, bilinen en ünlü arı ürünlerinden biridir. Bal arıları propolisi, yeşil bitkilerin ve ağaçların genç tomurcuk, yaprak ve gövde gibi farklı kısımlarından topladıkları reçineleri salgı bezlerinden salgıladıkları enzimlerle işleyerek oluştururlar. Terapötik özellikleri ve farmakolojik uygulamalarından dolayı yüzyıllardır halk hekimliğinde kullanılan bu kovan ürününün, bitki kaynağına göre, Yeşil propolis, Kırmızı Propolis, Akdeniz propolisi, Kavak Propolisi, Huş Propolisi, Clusia Propolisi ve Pasifik Propolisi olmak üzere çok çeşitli türü mevcuttur. Soğukken sert ve kırılgan olan propolis, ısıtıldığında yumuşak ve yapışkan olup, kahverengi, yeşil ve kırmızı renkte olabilir. Bal arıları, propolisi kovanlarındaki ya da peteklerindeki delikleri kapatmak ve patojenlere karşı korumak için kullanırlar. Birçok arı patojenine karşı detoksifikasyon özelliğinden dolayı propolis, koloni refahı için çok önemlidir Özellikle kovandaki çürüme sırasında bakteri veya küf gelişimi propolis ile önlenir ve kovan sağlığı korunmuş olur. Propolisin kimyasal içeriğinde bitki reçinesi, balmumu, polen ve uçucu yağlar baskındır. Propolisin zengin ve karmaşık kimyasal içeriği, bitki kaynağı, coğrafik konum, hasat mevsimi ve bal arısının tipi gibi birçok faktörle yakından ilişkilidir. Propolisin kimyasal içeriğinde, alifatik ve aromatik asitler, fenolik esterler, yağ asitleri, alkoller, terpenler, steroidler, alkaloitler, krisin, pinosembrin, apigenin, galangin, kamferol, kersetin, sinnamik asit, kumarik asit ve kafeik asit gibi güçlü antioksidan aktiviteye sahip bileşikler mevcuttur. Propolisin güçlü antioksidan etkili çok sayıda aktif bileşen içermesi, onun tümör gelişimini durdurucu etkisini de ön plana çıkarmıştır. Günümüzde dünyada kansere bağlı ölüm oranında artış vardır. Bu nedenle bilim insanları kanserle mücadelede etkili yeni antikanser ajanlarını aramaya yoğunlaşmıştır. Literatürdeki bilimsel raporlar, propolisin kanser hücrelerinin baskılanmasında önemli rol oynadığını göstermektedir. Propolisin çeşitli tümör hücreleri üzerine antikanser etkisi apoptoz indüksiyonu, hücre döngüsü inhibisyonu, anti-anjiyogenez etki, antiproliferatif etki ve metastazın önlenmesi gibi çeşitli mekanizmalarla gerçekleştiği birçok araştırmacı tarafından in vivo ve in vitro deneylerle kanıtlanmıştır. Özellikle artepillin C, sinnamik asit, kafeik asit ve kafeik asit fenetil ester gibi yüksek antikanser kapasitesine sahip metabolitlerin varlığı, kanser araştırmalarını birçok yönden önemli ölçüde etkilemiş ve araştırmacıların kanserle mücadelesinde yeni stratejiler geliştirmesine de yardımcı olmuştur. Bu derleme ile antikanser ajan arayışında propolisin önemi vurgulanmıştır.