Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi
Yazarlar: ["Fatma Münevver ŞENDURAN", "Bengü Didem ÖZÜYILMAZ"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Hammâmîzâde İsmâ‘îl Dede-Efendi,Dört mısrâ‘lı Kâr’lar,Kâr-ı Nev,Biçim Analizi.,Four Lined Kârs,Form Analysis
Özet: Hammâmîzâde İsmâ‘îl Dede-Efendi’nin yaşadığı XVIII. yüzyılın son çeyreği ile XIX. yüzyılın ilk yarısı, Osmânlı’daki yenileşme hareketlerinin etkilerinin Türk Klâsik Müziği eserlerinde de görüldüğü bir dönemdir. Dede-Efendi, yalnız bu dönemin değil, otoritelerin birçoğuna göre tüm Türk Müziği tarihinin en önemli bestecileri arasındadır. O’nun geleneği yenilikçi bir anlayışla şekillendirdiği ihtişâmlı eserleri sonraki dönemler için de örnek teşkil etmeliydi. Ancak yazık ki henüz Dede-Efendi hayatta iken Türk Klâsik Müziği gözden düşmüş ve onu gelecek kuşaklara bağlayacak meşk halkaları zedelenmeye başlamıştı. Dede-Efendi’nin yenilikçi anlayışla teşkîl ettiği Kâr-ı Nev (yânî Yeni Kâr) formunda daha sonraki dönemlerde eser bestelenmemiş olması bu yüzdendir. Kâr türünde bugüne dört eseri ulaşan Dede-Efendi’nin son bestelediği Kâr’ın, Râst Kâr-ı Nev olduğu çeşitli kaynaklarda yazılıdır . Dört mısrâ‘lı (güftesi iki beyitden oluşan) bu Kâr, gelenekdeki dört mısrâ‘lı Kâr’lardan oldukça farklıdır. Çalışmada, Râst Kâr-ı Nev çeşitli yönlerden incelenerek, Dede-Efendi’den önce bestelenmiş dört mısrâ‘lı Kâr’larla biçim yönünden karşılaştırılmaktadır.