Turkuaz Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: ["Sevim İŞBİLİR", "Gözde SÖNMEZTÜRK", "Mehmet GÖÇER"]
Konular:-
DOI:10.54970/turkuaz.1204081
Anahtar Kelimeler:İğne oyası,Türk el sanatı,Gelenek,Mersin Olgunlaşma Enstitüsü.
Özet: Geçmişten günümüze geleneksel kültürümüzün bir parçası olan iğne oyaları, yalnızca Türklere ait bir el sanatı olması nedeniyle dikkat çekmektedir. Özellikle Anadolu kadınlarının mirası niteliğinde olan oyalar, çeşitli teknik, motif ve desenlerle yöresel anlamlar yüklenerek nesilden nesile aktarılmaktadır. İğne oyaları geleneksel olarak yazmaların veya kıyafetlerin kenarlarına işlenerek süsleme olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda modernleşmenin ve sanayinin etkisiyle el ile işlenen iğne oyalarının geleneksel kullanımı azalırken sanayi tipi üretimin yaygınlaşmasıyla modern kullanım alanları çoğalmıştır. Kullanım alanları çeşitlenen iğne oyalarının Türk el sanatları kültürünün önemli bir parçası olması sebebiyle Türkiye’de Olgunlaşma Enstitülerinde modern kullanımıyla yaşatılmaktadır. Bu çalışma Mersin yöresine ait iğne oyalarının, Mersin Olgunlaşma Enstitüsündeki el tasarım atölyesinde işlenen 11 örnek ile sınırlandırılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. İlk olarak literatür taraması yapılmış iğne oyası ile ilgili yayınlar taranarak çalışmanın taslağı oluşturulmuştur. Daha sonra atölye çalışmaları, fotoğraflama ve kurumda çalışan iğne oyası ustaları ile görüşme yapılmış, veriler toplanarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın sonunda; Türklerde geleneksel iğne oyasına verilen önem, Mersin Olgunlaşma Enstitüsünde iğne oyasında kullanılan teknik özellikler, motifler ve geleneksel iğne oyalarının farklı alanlarda kullanımı üzerine modern tasarım örnekleri aktarılmıştır.