Etnomüzikoloji Dergisi
Yazarlar: ["Selim TAN"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Caz,Mütareke Yılları,İstanbul,Çokkültürlülük,Ulusötesilik
Özet: Türkiye’ye caz mütareke yıllarında (1918-1923) İstanbul’u işgal eden İtilaf Devletleri personelinin kültürel ihtiyaçlarını ve şehrin mevcut kültürel çeşitliliğini potansiyel gören özel teşebbüsler üzerinden girer. 1920’lerin İstanbul’u ağırlıklı olarak Müslüman, Rum, Ermeni, Yahudi nüfusun yanında Levanten ve diğer yabancı nüfustan meydana gelerek çokkültürlü bir görünüm sergiler. Mondros Mütarekesi’nin (1918) imzalanmasından kısa bir süre sonra İtilaf Devletlerinin İstanbul’u işgal etmesiyle İngiliz, Fransız, İtalyan ve ABD’li binlerce personelin yanı sıra Ekim Devrimi’ni (1917) müteakip başta Beyaz Ruslar olmak üzere birçok topluluğun İstanbul’a yerleşmesi şehre ulusötesi bir boyut katar. Böylece şehrin hâlihazırda çokkültürlü boyutu üzerine inşa edilen ulusötesi boyutu ticari bir fırsat gören Afro-Amerikalı müteşebbis Frederick Bruce Thomas’ın açtığı mekânlar (bilhassa Maksim) İstanbul’da cazın gelişimine ön ayak olur. Ancak muhafazakâr Türk-Müslüman kimliği açısından Pera’daki (Beyoğlu) caz ve mütareke yıllarıyla ilişkilenmiş aykırı gece hayatı, ahlaki paniği de beraberinde getirir. Bu çalışma, mütareke yılları İstanbul’unun sosyokültürel ortamında cazın nasıl geliştiği ve alımlandığı üzerinde durur.