Akademik Siyer Dergisi
Yazarlar: ["Nilüfer ATEŞ"]
Konular:-
DOI:10.47169/samer.1183158
Anahtar Kelimeler:Siyer,Osmanlı Toplumu,Vakıf,Mevlid,Muhammediyye
Özet: Bu çalışma Osmanlı dönemi hayırseverlik faaliyetlerinden Hz. Peygamber (s.a.s.) ile ilgili olan vakıf uygulamalarını konu edinmektedir. Çalışmanın amacı, Hz. Peygamber (s.a.s.) ile ilgili olup halk dindarlığında önemli bir yeri bulunan bu vakıfların çeşitliliğini ve yaygınlığını göstermektir. Konuyla ilgili birincil kaynak olan vakfiyeler, belge tarama yöntemiyle şer’iyye sicilleri, arşiv kayıtları ve basılı kaynaklardan istifade edilerek tespit edilmiştir. İncelenen vakıf türlerine örnek teşkil edecek şekilde Anadolu ve Balkan coğrafyasında farklı yüzyıllardaki uygulamaları göstermek üzere belge seçimi yapılmıştır. Öncelikle Kur’ân-ı Kerîm’in tilaveti ve sevabının Hz. Peygamber’e (s.a.s.) hediye edilmesi şeklinde uygulanan tilâvet vakıfları ve Mevlid, Muhammediyye, Mi’râciyye, Delâil-i Hayrât, Buhârî-i Şerîf ve Şifâ-i Şerîf kitaplarının belirli zamanlarda okunmasına yönelik yapılan kıraat vakıfları ele alınmıştır. Hz. Peygamber (s.a.s.) ile ilgili vakıf türlerinin tamamı bunlardan ibaret olmayıp hadis öğretimi için müstakil kurumlar olan dârülhadisler ile Haremeyn ve surre vakıfları da bu kapsamda işlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada, Osmanlı toplumsal yaşamında Hz. Peygamber (s.a.s.) ile ilgili ne tür vakıflara yer verildiğinin tespiti yapılmış ve her birine dair örnekler sunulmuştur. Söz konusu vakıfların topluma nasıl bir katkı sağladığı açıklanmıştır. Bu sayede Hz. Peygamber (s.a.s.) sevgi ve muhabbetinin toplumsal hayatta ne denli canlı olduğu ve toplumsal birlikteliği kenetleyici bir işlev yüklendiği ortaya konulmuştur.