Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
Yazarlar: ["Alper DOĞAN", "Muhammet Emin COŞKUN"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Vergi,Vergi isyanları,Toplumsal dönüşüm,Kamusal Cebir
Özet: Vergi insanlık tarihi kadar eski bir olgudur. Kamusal otoriteler tarafından uzunca bir süredir, tahsil edilmektedir. Başlangıçta, armağan-bağış adı altında tahsil edilse de zamanla kamusal cebirle alınmaya başlanmıştır. Geliri azalan mükellefler doğası gereği vergilere karşı gönülsüzlük göstermektedir. Tarihin çeşitli dönemlerinde artan kötü yönetim, hazineci gelir toplama anlayışı, vergi toplayıcı sınıfların doğuşu ve kötü tutumları mükelleflerin farklı dönemlerde aktif ve pasif direnç göstermelerine neden olmuştur. Vergilendirmenin tarihsel gelişim sürecinde öne çıkan vergi isyanları, Osmanlı İmparatorluğu, Birleşik Krallık, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri kapsamında incelenmiştir. Bu ülkelerin seçilmesindeki amaç vergi isyanlarının toplumsal dönüşüm sürecine olan etkisinin büyüklüğü ve sonuçlarıdır. Çıkan bulguların önemi ise vergilerin sosyal, kurumsal, siyasi ve ekonomik yapıyı dönüştürücü gücünün yadsınamaz bir gerçek olduğu yönündedir. Multi-Disipliner çalışmaların her geçen gün artan önemi göze alındığında, çalışma, tarihsel ve sosyolojik bir perspektifle vergi isyanlarını analiz etmeyi amaç edinmiş ve maliye disiplininde göz ardı edilen tarihsel ve sosyolojik bakış açısıyla literatüre katkıda bulunmaya çalışmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’ndaki vergiye karşı gerçekleşen isyanlar incelendiğinde, rejim değişikliği talebi veya sosyal bir ihtiyaçtan ziyade, yöneticilerin keyfi ve kötü tutumları sebebiyle bu isyanların gerçekleştiği görülmektedir. Bu isyanların sonucunda çeşitli vergisel reformlar Osmanlı Mali Tarihi’nde yerini almıştır. Batılı devletler incelendiğinde ise oradaki isyanlar, Osmanlı İmparatorluğu’ndan farklı olarak devlet veya rejim değişikliği talebi ile ilişkindir. Bu sebeple Batı’da vergiye karşı gösterilen toplumsal tepkiler sonucunda Osmanlı İmparatorluğu’ndan farklı olarak büyük toplumsal dönüşümler yaşanmış, yeni devlet ve yeni demokratik kurumlar doğmuştur.