Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: ["Seçkin HARDAL", "Sinan YAMAN"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Balya,Eğlence,Deve oyunu,Köy seyirlik oyunu,Kültürel coğrafya
Özet: Köy seyirlik oyunlarından biri olan deve oyunu, Anadolu ve Balkan coğrafyasında yaygın olarak bilinmekte ve çeşitli yerlerde hâlen icra edilmektedir. Oyunda sergilenen motifler ve içerdiği unsurlar ile deve oyunu, günümüze kadar ulaşmayı başarmış ancak son yıllardaki sosyo-kültürel ve teknolojik değişime paralel olarak bitme noktasına gelmiştir. Deve oyunu, Anadolu’nun çeşitli illerinden somut olmayan kültürel miras listesine eklenmiştir. Bu doğrultuda, kaybolmaya yüz tutmuş olan deve oyununun saha çalışmaları ve gözlemlerle araştırılarak kayıt altına alınması ve gelecek kuşaklara aktarılabilmesi son derece önemlidir. Bu çalışmada, Balıkesir’in Balya ilçesi ve kırsal mahallelerinde oynanan deve oyununun kültürel coğrafya bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Balya’nın kırsal mahallelerinde ve köylerinde alan araştırması yapılmış, deve oyununun oynanıp oynanmama durumu tespit edilerek oyunun bilindiği ve oynanmaya devam ettiği yerlerde oyun hakkında bilgi sahibi olan kişilere ulaşılarak görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Alanda yapılan araştırmalar, görüşmeler ve gözlemler 2021 yılı temmuz ve ağustos aylarında gerçekleştirilmiş, görüşme sırasında kaynak kişilere yarı yapılandırılmış görüşme formları çerçevesinde oyunun tarihçesi, oynanma yeri, şekli ve zamanı gibi başlıklarda açık uçlu sorular yöneltilmiştir. Elde edilen bulgulara göre deve oyunu hâlen Balya ilçe merkezi ile Balya’nın 24 mahallesinde bilinmekte, 14 mahallesinde ise aktif olarak oynanmaya devam etmektedir. Son yıllarda bitme noktasına gelmiş olan deve oyununun terk edilme sürecinin salgın etkisi ile daha da hızlandığı görülmüştür. Buna karşın bazı kırsal mahallelerde deve oyununu yeniden canlandırma ve eski günlerdeki gibi yoğun katılımla oynatma çabaları da vardır. Bu anlamda kültürel bir miras olarak deve oyunun tüm olumsuzluklara rağmen devam ettirilmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması çabaları son derece değerli ve önemlidir.