RUSUH Uşak Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi

Yazarlar: Tuğba YILDIRIM, Ayşe GÜLTEKİN

Konular:İlahiyat

Anahtar Kelimeler:Ali Osman Koçkuzu,Sünnet,Nesh,Nâsih,Mensûh

Özet: Allah Teâlâ mü’minlere, gönderdiği son elçiye itaat etmeleri gerektiğini haber vermiş ve bunun kendisine itaatle eş değer olduğunu bildirmiştir. O halde yapılması gereken, yeni bir kanun koyma ve gerektiğinde bu kanunda değişiklik yapma yetkisine de sahip olan Allah Resulü’nün hayatını takip edip onu örnek almak, uygulamada bir değişiklik olmuşsa da önceki ve sonraki uygulamanın ne olduğunu öğrenip en son tatbikata uymaktır. Hz. Peygamber’in sağlığında, bu değişikliğin hangi gerekçelerle ortaya çıktığını bizzat ona sorup öğrenme imkânı varken ve Hz. Peygamber’in sünnetini iyi bilen ashâb hayattayken, hadisler arasındaki ihtilaflar ve uygulamadaki farklılıklar bir problem olarak değerlendirilmemiştir. Ancak sahâbenin hayatın tabiî akışı içerisinde görüp benimsedikleri bu değişiklikler, sonraki dönemlerde mü’minlerin kafalarını karıştırmış ve yeni izahların ve açıklamaların yapılması gerekmiştir. Nesh metodu, aralarında ihtilaf varmış gibi görünen âyet ve hadislerin nasıl değerlendirilmesi gerektiği konusunda çözüm yolları sunan metotlardan bir tanesidir. Hadis, Tefsir ve İslâm Hukuku nesh konusunun incelendiği ilim dallarıdır. İmam Şâfiî’den itibaren pek çok âlim konuyla ilgilenmiş hatta bu konuda müstakil eserler yazılmıştır. Biz bu makalemizde Cumhuriyet sonrası “Hadiste nesh” konusunu kitap seviyesinde ele alan ilk çalışmayı, Prof. Dr. Ali Osman Koçkuzu’nun ‘’Hadiste Nâsih-Mensûh Meselesi’’ adlı kitabını temel alarak nesh meselesini incelemeye, hocanın konu hakkındaki görüşlerini ortaya koymaya çalışacağız.

---