Life and Medical Sciences
Yazarlar: Süleyman ŞAHİNER, Oktay SARI
Konular:-
DOI:10.54584/lms.2022.8
Anahtar Kelimeler:Anksiyete,Depresyon,Hipotiroidi,Hormon regülasyonu,İlaç uyumu,Öfke,Saldırganlık,Yaşam kalitesi.
Özet: Klinik ve subklinik hipotiroidi hastalığı ile anksiyete ve depresyon sık birliktelik göstermektedir. Bu durum hastaların yaşam kalitelerini ve ruhsal durumlarını da olumsuz olarak etkilemektedir. Böyle olgularda, hormon replasman tedavisi ile hastaların yaşam kalitesinde ve ruhsal durumunda düzelmeler olabilmektedir. Çalışmamızın amacı klinik ve subklinik hipotiroidi hastalarında hormon regülasyonunun, yaşam kalitesi, ruhsal durum ve öfke kontrolü üzerine etkinliğini araştırmaktır. Çalışmaya dahil edilen 82 hipotiroidi hastasına, Hastane Anksiyete ve Depresyon ölçeği (HAD), EQ-5D genel yaşam kalite ölçeği, İlaç Uyum Bildirim Ölçeği (IUBÖ) ve saldırganlık ölçeğinden oluşan bir anket formu uygulandı. Hastaların tiroid fonksiyon testleri (TSH ve sT4) kaydedildi. Hastalara tedavi planlandıktan en az 3 hafta sonra olmak üzere TSH regülasyonlarının sağlandığı ilk kontrole gelişlerinde anket formu tekrar uygulandı. Hastaların yaş ortalaması 40.8±13.4 idi. Katılımcıların %69.5’i (n=57) kadınlardan ve %57.3’ü (n=47) subklinik hipotiroidi vakalarından oluşuyordu. Tedavi öncesi dönemde klinik ve subklinik hipotiroidi hasta grupları arasında yaş ortalamaları, cinsiyet, eğitim düzeyleri ve diğer sosyodemografik veriler açısından anlamlı bir fark yoktu. Klinik hipotiroidi hasta grubunda anksiyete belirtisi %40 ve depresyon belirtisi %37.1 oranında bulunurken subklinik hipotiroidi hasta grubunda anksiyete belirtisi %31.9 ve depresyon belirtisi %23.4 oranında bulundu. Depresyon düzeyleri ile TSH düzeyleri arasında pozitif, sT4 düzeyleri arasında ise negatif yönde zayıf düzeyde anlamlı ilişki bulundu. Yaşam kalitesi ve saldırganlık düzeyleri ile TSH ve sT4 arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamadı. Tedavi öncesi ve sonrası dönem karşılaştırıldığında her iki hasta grubunda da anksiyete, depresyon ve saldırganlık düzeyi ortalama skorlarında anlamlı düşüşler saptandı. Yaşam kalitesi ölçek skorlarında ise tedavi sonrasında anlamlı düzeyde artış görüldü. Klinik hipotiroidili hastaların ilaç uyum skorlarında tedavi öncesi ve sonrası arasında anlamlı bir farklılık görülmezken, subklinik hipotiroidili hastalarda anlamlı farklılıklar saptandı. Her iki gruptaki hastaların hormon replasman tedavisi sonrasında, depresyon ve anksiyete riski ile saldırganlık düzeylerinde azalma, yaşam kalitelerinde ise artış görüldü. Aile hekimliği pratiğinde hasta şikayetleri değerlendirilirken biyopsikososyal yaklaşım göz önünde bulundurularak, klinik ve subklinik hipotiroidide psikiyatrik belirtilerin sık görüldüğü, hipotiroidinin bazen psikiyatrik belirtilerle ortaya çıkabileceği ve hastanın yaşam kalitesi ve ruhsal durumunun etkilenebileceği akılda tutulmalı ve uygun tedavi ile hastaların bu durumları düzeltilmelidir.