Siirt Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Mehmet BÖLÜKBAŞI

Konular:Sosyal

Anahtar Kelimeler:Orta Çağ,Arap-İslam Dünyası,Çeviri Faaliyetleri,Antik Yunan Eserleri,Çeviri.

Özet: Abbâsî Halifesi Me’mûn (ö. 833) tarafından kuruluş aşaması 9. Asırda tamamlanan ve çeviri faaliyetlerinin (بَ ْي ُت ال ِح ْكَم ِة) Hikme-l'Beytu yapıldığı şekilde yoğun Bilgelik Evi adı verilen yerde Antik Yunan, Süryanice, Hintçe ve Farsça telif edilmiş kaynak eserler Arapça’ya tercüme edilmiştir. Bu tercümeler neticesinde, Arap-İslam Dünyası Orta Çağ’da farklı alanlarda birçok bilgi elde edebilmiştir. Özellikle Antik Yunan felsefesi ve tıbbı hakkında önemli bilgilere ulaşabilmiştir. Farklı dillerde telif edilmiş önemli kaynak eserlerde yer alan tıp, astronomi ve felsefe hakkındaki bilgiler Arapça’ya aktarılmış, yapılan tercümeler Arap-İslam dünyasının bilimsel alanda ilerleme kaydetmesine büyük katkı sağlamıştır. Orta Çağ’da Arap-İslam dünyasında gerçekleştirilen bu tercüme faaliyetleri Antik Yunan eserlerinin kaybolmasına engel olmuş ve bu eserlerin günümüze kadar gelmesinde önemli rol oynamıştır. Çeviri, kapsamlı ve tecrübe isteyen önemli bir etkinlik olmasına rağmen Orta Çağ’da Arap-İslam mütercimleri çeviride istenilen düzeyde tercümeler yapabilmişlerdir. Bu durumun en önemli nedeni; bu zaman dilimindeki mütercimlerin bir kısmının Müslüman diğer kısmının Hıristiyan olması, ayrıca birden fazla dile ve kültüre hâkim olmaları farklı dillerde telif edilen kaynak kitapları Arapça’ya daha kolay ve başarılı bir şekilde aktarmalarına olumlu katkı sağlamıştır. Orta Çağ’da farklı dillerden Arapça’ya aktarılan felsefe eserleri Arap-İslam Dünyasında felsefeye ilginin artmasına neden olmuş ve bu sayede felsefi çalışmalar ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmada, Arap-İslam dünyasında Orta Çağ’da ivme kazanan çeviri faaliyetlerinin gelişimi, temel faktörleri ve yapılan çevirilerin Arap-İslam dünyasına katkıları hakkında bilgiler verilmiştir.

---