Uluslararası Beden Eğitimi Spor ve Teknolojileri Dergisi
Yazarlar: Selman ORHAN, Cengiz KARAGÖZOĞLU
Konular:Spor Bilimleri
Anahtar Kelimeler:Duygusal Zekâ,Zihinsel Dayanıklılık,Bireysel Sporcu,Takım Sporcusu
Özet: Özet: Bu çalışmanın amacı sporcularda duygusal zekâ ve zihinsel dayanıklılık ilişkisini yapılan branş türü, cinsiyet ve millilik durumu açısından değerlendirmektir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde olup, verilerin analizinde; Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) tekniği ve branş türü, cinsiyet ve millilik durumuna göre analizde bağımsız örneklem t testi, korelasyon analizi, duygusal zekânın, zihinsel dayanıklılığı yordamasına ilişkin olarak çoklu regresyon analizi, grupların karşılaştırmasında ise tek yönlü ANOVA kullanılmıştır. Araştırmaya 18-40 yaş (Ortyaş=22.50±5.08 yıl) arasında bireysel sporlar (n=208) ve takım sporları (n=288) ile amatör ve profesyonel olarak uğraşan toplam 496 sporcu gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; ''Kişisel Bilgi Formu'', ''Gözden Geçirilmiş Schutte Duygusal Zekâ Ölçeği'' ve ''Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri'' kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda elde edilen bulgulara göre, duygusal zekâ ile zihinsel dayanıklılık arasındaki regresyon katsayısı 0,52 (p<0,01) olarak saptanmıştır. Araştırmaya katılan sporcuların branş türü, cinsiyet ve milli olma durumuna göre istatiksel olarak farklılık bulunmuştur (p<0,05). Ayrıca duygusal zekâ alt boyutlarından duyguların değerlendirilmesi ve duyguların kullanımı alt boyutlarında bireysel sporcuların puan ortalamaları, takım sporcularının puan ortalamalarından anlamlı düzeyde daha yüksektir. Zihinsel dayanıklılık, güven alt boyutunda ise takım sporcularının puan ortalamaları, bireysel sporcuların puan ortalamalarına göre daha yüksektir. Bireysel sporcular ve takım sporcularında duygusal zekâ, zihinsel dayanıklılığı yordamakta olup duygusal zekâ, toplam varyansın %27'sini açıklayarak, zihinsel dayanıklılığı anlamlı, pozitif etkileyen bir faktör olarak doğrulamaktadır. Sonuç olarak bireysel sporcularda duygusal zekânın, zihinsel dayanıklılığı pozitif yönde yordadığı, takım sporcularında ise zihinsel dayanıklılığa herhangi bir etkisi olmadığı saptanmıştır. Duygusal zekâ ve zihinsel dayanıklılığa ilişkin bazı alt boyutların yaş gruplarına göre farklılaştığı saptanmıştır.