Din ve Felsefe Araştırmaları
Yazarlar: Cenan KUVANCI
Konular:Felsefe
Anahtar Kelimeler:İslam Felsefesi,Eleştirel Düşünme,Yüzleşme,Varoluş
Özet: İnsan varoluşu, çok cepheli, çok boyutlu, oluş hâlinde bir süreçtir; önceden belirlenmiş mono blok bir yapı değil. Bu süreç içinde insan, varoluş bakımından bazen artar, bazen eksilir, bazen yükselir bazen alçalır, bazen de genişler ya da daralır. Öyle ki insan, tek cepheli ve tek boyutlu oluşun rahatlığı içinde yaşayan diğer var olanlardan farklı olarak, kendi akış ve oluşunu kendisi yönetmek ve yönlendirmek durumundadır. Bu akış ve oluşun niteliği ve çapı insanın algılama, anlama, anlamlandırma, yorumlama ve eylem ufkuna göredir. Bir insanın kendi ufkunun farkına varması, şimdi burada içinde bulunduğu çerçevenin dışına çıkmasına bağlıdır. İnsan için en değerli bilgi, eğer benlik bilgisi ise, kendisini saran sarmalayan duyma, düşünme, eyleme biçimlerinin ayırdına varması gerekmektedir. Kısaca, insan evvelâ kendi sınırlarıyla daha sonra diğer var olanlarla mütemâdiyen yüzleşmek durumundadır. Bu yüzleşme ne olduğu ve ne olması gerektiğine ilişkin insanın alacağı kararların zeminini teşkil eder ve ayrıca ahlâkî-varoluşsal sorumluluklar doğurur. İnsanın mütemâdiyen kendisiyle yüzleşmesi, kendi kendini aşması için gereklidir. Tam da bu bağlamda, eleştiri insanın kendi yüzü karşısında, varoluşuna ilişkin yerli yerinde kararlar alması ve kendi varoluşunun sorumluluğunu üstlenmesi için bir araçtır. Dolayısıyla, eleştiri, insanın devredilemez sorumluluklarının bulunduğunun her zaman bilincinde olmasının ve şimdi burada içinde bulunduğu varoluş düzeyinin ötesine geçme ve üzerine çıkma teşebbüsünün adıdır.