Hayvan Bilimi ve Ürünleri Dergisi
Yazarlar: Cemil TÖLÜ, Nazif YAZGAN, Hande Işıl AKBAĞ
Konular:Ziraat, Sütçülük ve Hayvan Bilimleri
DOI:10.51970/jasp.1019391
Anahtar Kelimeler:Türk Saanen,İmplant,Melatonin,Testosteron,Seksüel davranış
Özet: Bu çalışmada, aşım sezonu öncesinde melatonin uygulamasının Türk Saanen ırkı tekelerde melatonin (M) ve testosteron (T) hormon seviyeleri ile aşım davranışı ve performansına etkisi belirlenmiştir. Çalışmada dört baş teke ve 50 baş keçi kullanılmıştır. Çalışmada tekeler şansa bağlı olarak iki gruba ayrılarak 18 mg melatonin (M) içeren 3 adet implant yapılmıştır. Benzer şekilde keçilerin yarısına da melatonin implantı (18 mg/keçi) ugulanmıştır. Çalışmada melatonin implantı öncesi (0. Gün), implant sonrası 21., 42., 63., 94., 129., 157., 185., 213., 251., 275., 307. ve 335. Günler olmak üzere toplam 13 defa kan örneği alınmıştır. Hormon analizleri ELISA yöntemi kullanılarak ve hayvan türüne özgü hormon kitleriyle yapılmıştır. Çiftleştirmeler 10 dk. süreyle yapılmış, erkek ve dişilerde eşeysel davranışlar gözlenmiştir. Tekelerde muamele (MI) grubu genel ortalamada 526.3 ng/L M hormon seviyesine sahip olurken, kontrol (C) grubu 199.0 ng/L M hormon seviyesine sahip olmuştur (P=0.0224). MI grubunda T hormon seviyesi ortalama 12.7 nmol/L olurken, C grubunda ise 6.13 nmol/L olmuştur (P=0.2137). Tekelerde yaz, sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinde M hormonu seviyeleri, T hormonunda ise tüm mevsimlerde MI grubu C grubundan önemli ölçüde daha yüksek hormon seviyelerine sahip olmuştur (P≤0.05). MI ve C gruplarında mart ayında yüksek düzeyde M hormonu olurken, T hormonu MI grubunda en yüksek nisan ayında, C grubunda mart ayında belirlenmiştir. Tekelerde aşım sırasındaki eşeysel davranışlar ile aşım süreleri gruplara göre benzer gerçekleşmiştir (P>0.05). Çalışmada, melatonin hormonu ile testosteron hormonu arasında pozitif yönde yüksek ve istatistiksel olarak önemli korelasyon katsayısı (r=0.678) belirlenmiştir (P<0.0001). Ayrıca MI grubunda hormon seviyeleri ile dil çıkarma sıklığı (P=0.0134) ve seksüel ses sıklığı (P=0.0134) arasında önemli önemli düzeyde ve pozitif yönde korelasyonlar belirlenmiştir. Sonuçta, Türk Saanen keçisi tekelerinde üreme mevsiminden önce melatonin implantı M ve T hormon düzeylerini önemli ölçüde artırmış ve aşım davranışı sıklığı üzerinde olumlu etkiler yapmıştır.