Kocaeli İlahiyat Dergisi
Yazarlar: İbrahim Tozlu TOZLU
Konular:Sosyal Bilimler, Disiplinler Arası
Anahtar Kelimeler:Sünnet,Ḳuşeyrî,Müdâfaa,Eş ̔arî
Özet: Daha ziyade tasavvufî görüşleri ve kimliğiyle öne çıkan Ḳuşeyrî (ö. 465/1072), bu makalede hadisçi yönüyle incelenecektir. Nisâbur’da meşhur Niẓâmiyye medreselerinde yirmi yedi yıl boyunca hadis hocalığı yapan Ḳuşeyrî, her ne kadar Eş ̔arîliği savunma ve devrin ilim ehline serzenişi görülse de Şikāyetü Ehli’s-sünne adlı risalesinde aynı zamanda önemli bir sünnet savunusu geliştirmektedir. Mezkûr risalesinde, ileri sürdüğü görüşlerini birçok hadise dayandırır. Öte yandan tasavvufun temel klasiklerinden er-Risâle eserinde yaşadığı manevî tecrübelerin yanı sıra sünnetin ihyâsı adına önemli yorumlar yapar. Bir takım sonuçlara varır. Ḳuşeyrî, bu yorumlarında hadisleri görüşlerine dayanak yaparken birçok sûfî gibi hadisin sıhhatinden ziyade metni esas almaktadır. Bu, “Sünnî” olarak adlandırılan tasavvufun sünnete yakınlaştırılması demektir. Bu bağlamda hicrî III., IV., V. ve VI. Asır sünnet savunusuna örneklik teşkil eder. Bu makalede, mezkûr iki eserden istifade etmek suretiyle Ḳuşeyrî’nin sünnete dair görüşleri bazı örneklerle analiz ve sentez edilecektir. Hadis ilmine kattığı değer üzerinde durulacak ve sünnet savunusuna dikkat çekilecektir.