Türk Tarihi Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Gaybullah BABAYAR
Konular:Tarih
Anahtar Kelimeler:Çaç,Taşkent,Köktürk Kağanlığı,Çin yıllıkları,Soğdça belgeler.,Çaç,Taşkent,Köktürk Kağanlığı,Çin yıllıkları,Soğdça belgeler.
Özet: Erken orta çağlarda, özellikle miladi 6-8. yüzyıllarda Çaç (Taşkent) bölgesi bugünlerdeki Özbekistan’ın Taşkent vilayeti (ili) ve onun civarı toprakları içeren belirli bir hükümdarlık olmuştur. Birer prenslik niteliğindeki Çaç kendi yönetim merkezi, yönetici hanedanı, sikke darbı, hakimiyet simgeleri gibi birçok niteliklere sahip olmuştur. Bu dönemde Orta Asya’nın yerleşik bölgeleri, özellikle, Amuderya ve Sırderya arasındaki birçok tarihi vilayetler gibi Çaç bölgesi de kendi iç yönetiminde bağımsız olarak Köktürk Kağanlığı (552-744) egemenliği altında kendi yerel yönetimini sürdürmüştür. Zamanla burada Köktürk asıllı yerel sülaleler: Çaç Teginleri (605-750) ve Çaç Tudunları (640-750) hanedanları ortaya çıkmıştır. Onların kendine özgü yönetim sistemi, Eski Türkçe unvanları barındıran sikke darbı bulunmuştur. 6.-8. yüzyıllarda Çaç Batı Köktürk Kağanları bölgesinde metal para bastırdıkları ve onlarda Soğd yazısıyla “Jabgu”, “Cabgu-Kağan”, “Kağan” unvanlarını yansıttıkları görülürken, aynı tarihlerde aynı bölgede kendi sikkelerini bastıran Çaç Teginleri “Tegin” unvanını, Çaç Tudunları ise “Tudun” unvanını yansıttıkları anlaşılmaktadır. Önemlisi, adı geçen sikkelerde görülen hükümdar tasvirlerinde Eski Türkleri andıran fizikî yapı: sakalsız yuvarlak yüz, çekik veya hafifçe çekik göz, omuzlara kadar uzanan saç görülmekle birlikte her hanedanın kendi sembolik işareti olan birer damgayı bulundurdukları söz konusudur.