Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi

Yazarlar: Emine ÖZTÜRK, Mürüvvet Özlem PARER

Konular:Sosyal

Anahtar Kelimeler:Maksim Gorki,Romantizm,Romantik öyküler,Rus romantizmi,Türküler

Özet: Rus edebiyatında sosyalist realizm akımını başlatan, Sovyet yazarı Maksim Gorki (Aleksey Maksimoviç Peşkov, 1868-1936) Makar Çudra (1892), Çelkaş (1894), Şahin Türküsü (1898), Kocakarı İzergil (1895), Fırtına Habercisi (1901) gibi romantik eserleriyle adını ilk kez edebiyat çevrelerine duyurmuştur. Daha çok Sovyet dönemi eserleriyle tanınsa da Gorki, genç bir yazarken, 1905 devrimi öncesinde, Rus toplumunu uyanışa ve baş kaldırmaya davet eden, insanlara umut aşılayan, hümanizm dolu bir dizi romantik eser kaleme almıştır. Gorki’nin edebiyat faaliyetlerine başladığı yıllarda, Rus edebiyatında realizmin bir nevi çıkmaza girdiği dönemde yaşanılan sanatsal çeşitlenmeyle birlikte romantizm de yeniden öne çıkmıştır. Bu geçiş döneminin romantizmi, yazarlık kariyerine henüz yeni başlayan genç Gorki’nin de sanatını etkilemiş ve makaleye konu olan eserlerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Gorki’nin erken dönem romantik eserlerinde bireysel özgürlük, mutluluk, zafer, mücadele, aşk gibi motifler baskındır. Bu eserler toplumun alt kesiminden gelen bosyakları, hayat kadınlarını, köylüleri, çingeneleri, çobanları romantik bir atmosferde, sanatsal bir şekilde anlattığı için 1890’lı yılların Rus edebiyatında farklılıklarıyla göze çarpmıştır. Özellikle Fırtına Habercisi eseriyle kendisine “devrimin habercisi” yakıştırması yapılmıştır. Şahin Türküsü ve Fırtına Habercisi eserleri 1905 devrimi sırasında devrimci çevrelerin marşı haline gelmiştir. Romantizmin verdiği sembolik anlatım fırsatıyla yazar, o dönemdeki insanlara mücadele ve azim çağrıları yapmıştır. Genç Maksim Gorki’yi toplumcu gerçekçiliğin kült ismi olma yolunda ilerleten bu devrimci-romantizmin irdelenmesi yazarın sanat anlayışının daha iyi kavranabilmesi açısından önem taşımaktadır. Makalede metne dayalı yöntemle romantik motif incelemeleri yapılması amaçlanmıştır.

---