Uluslararası Suçlar ve Tarih
Yazarlar: Onur URAZ
Konular:Tarih
Anahtar Kelimeler:Uluslararası Hukuk,Uluslararası Ceza Hukuk,Soykırım,Soykırım Suçu,Uluslararası Suçlar
Özet: Bu makale Gambiya’nın Kasım 2019 tarihinde Uluslararası Adalet Divanı nezdinde Myanmar’a aleyhine yaptığı ve Myanmar’ın Rohingya azınlığına karşı soykırım suçunu işlemekte olduğunu iddia ettiği başvurusunu ve bu başvurunun esasını incelerken mahkemenin karşılaşabileceği temel sorunları irdelemektedir. Gelen raporalar dikkate alındığında Myanmar’da Rohingyalara karşı soykırım suçunun fiillerinin işlendiğine dair kuvvetli deliller mevcuttur. Ancak asıl sorunlar bu fiillerin özel kast (soykırım kastı) ile işlenip işlenmediği ve eğer işlendi ise devletin suçun faili olarak nitelenip nitelenemeyeceğidir. Bu çalışma ilk soruya ilişkin olarak cevabın Divan’ın yorum sırasında alacağı tutuma göre değişmeye açık olduğunu savunacaktır. Buna göre gerek “tek makul çıkarım” doktrinin uygulanması, gerekse “esaslılık şartının” değerlendirilmesi bağlamında kağıt üzerinde hakim görüş olan bireyci görüş takip edilir ve soykırım kastının muhtevası “fiziksel veya biyolojik yok etme” kastına indirgenirse, özel kastın varlığını çıkarsamak daha zor hale gelecektir. Öte yandan tıpkı Srebrenica değerlendirmesinde olduğu gibi kolektivist görüş arka kapıdan da olsa yoruma esas teşkil ederse kastın varlığının tespiti daha muhtemel olacaktır. Öte yandan makale suçun bireysel olarak tanımlandığından hareketle Myanmar’ın devlet olarak soykırım suçunun faili olamayacağını ve ancak önleme yükümlülüğünü ihlal ettiğinden bahisle sorumluluğunun doğabileceğini savunacaktır.