Sosyoloji Dergisi
Yazarlar: Mehmet Emin BALCI
Konular:Sosyoloji
Anahtar Kelimeler:Anlam Haritası,Sağ-Duyu Bilgisi,Nostalji,Marjinal İnsan,Göçmen Topluluğu
Özet: Modernliğin yersiz yurtsuzlaştırıcı dinamizminin yerini örgütlü kapitalizmin düzen fikrine bırakması göçsel hareketliliğin görünmezleştiği, yaklaşık yüzyıllık bir kültürel yanılsama üretmiştir. Modern toplumu işlevsel ve örgütlü bir bütün olarak tanımlarken göç olgusunu paranteze alan bu yanılsamanın sinema ile özel bir ilişkisinin olduğu söylenebilir. Bu noktada ifade etmeye çalışılan şey, yalnızca göç fenomenine kayıtsız kalmayıp göç hikayelerine ve göçmenlerin dramına odaklanan yüzlerce filmin hayat bulması değildir. Göçün ürettiği, eklemlendiği veya dönüştürdüğü söylemler ile sinemasal temsil arasında düşünülmeye değer bir yakınlık vardır. Erişelemeyen hayalleri ve ait olunmayan yaşamları karanlık bir salonda görmek seyircinin ve göçmenin muhafazakar ve devrimci dürtülerine aynı anda hitap eder. Her iki deneyimde de sürgün ve evde olmanın karşıtlığı kaynaşmadan yan yana gelir. Bu çalışmada söz konusu karşıtlık Dogville filmi ve Unortohodoks dizisinin örnekliğinde çözümlenmeye çalışılacaktır. Birinci bölümde evde olma hissinin doğurduğu anlam dünyasının felsefi ve sosyolojik açılımları ele alınacaktır. Herkesin sesi olarak sağ-duyunun (common sense) işlevi ve sağ-duyunun sessiz kaldığı karşılaşmalarda ortaya çıkan kültürel şok Alfred Schutz’un yabancı ve Robert Park’ın marjinal insan kavramları ekseninde incelenecektir. Daha sora komünal ve metropolitan yaşam tarzlarının karışımı olan Amerika’nın sosyolojik egzotizmi bağlamında karşıt kutuplardan yola çıkan iki göçmenin (Grace ve Esther) yabancı toplulukla karşılaşma deneyimleri analiz edilmeye çalışılacaktır.