Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
Yazarlar: Özlem YURT, Sadiye KELEŞ
Konular:Sosyal
Anahtar Kelimeler:Preschool education,Effective teacher characteristics
Özet: Nitelikli bir okul öncesi eğitimin göstergeleri arasında yer alan eğitim programı ve eğitim ortamı gibi temel boyutları en üst düzeyde kullanarak, eğitim sürecini etkili uygulamalarla gerçekleştirecek kişiler okul öncesi öğretmenleridir. Diğer tüm öğretmenlik branşlarında olduğu gibi, okul öncesi öğretmenliğinde de öğretmenlerin taşıması gereken özellikler tartışmaya açık bir konudur. Ancak görüş birliğine varılan konu, öğretmenlerin mesleği seçmelerinde etkili olan geçmiş yaşantılarının, çocuk gelişimi bilgilerinin, inanışlarının ve öz-saygılarının yüksek nitelikteki öğrenme ortamları için önemli olduğu düşüncesidir. Bu doğrultuda bu çalışmanın temel amacı; okul öncesi öğretmenlerinin, etkili okul öncesi öğretmenlerinin kişisel özelliklerine sahip olma durumlarının kısa hikayeler yoluyla incelenmesidir. İkinci amacı ise, okul öncesi öğretmenlerin etkili okul öncesi öğretmeni özelliklerini sergileme düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Araştırmada katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmış ve 54 öğretmen araştırmaya gönüllü olarak dahil olmuştur. Verilerin toplaması amacıyla, araştırmacılar tarafından kurgulanan çeşitli kısa hikayeleri içeren yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. İlgili kısa hikayeler, Colker’ın (2008) öne sürdüğü 12 farklı öğretmen özelliğini (heves/coşku, sonuna kadar direnme, risk almaya isteklilik, pragmatizm, sabır, esneklik, farklılıklara saygı duyma, yaratıcılık, otantiklik, öğrenmeyi sevme, yüksek enerji ve mizah duygusu) yansıtacak şekilde kurgulanmıştır. Verilerin analizinde bütünsel rubrikten ve korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda; katılımcıların çoğunluğunun hevesli/coşkulu olma ve otantik olma özelliklerini sergilemelerinin yeterli düzeyde olduğu; yaratıcı olma özelliğini sergileme konusunda iyileştirilme ihtiyacında oldukları; pragmatist olma ve öğrenmeyi sevme özelliğini sergilemede ise yetersiz düzeyde oldukları görülmüştür. Bununla birlikte, hevesli/coşkulu olma ile pragmatist olma puanları ve yaratıcı olma ile yüksek enerjiye sahip olma puanları arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki; sonuna kadar direnme ile farklılıklara saygı gösterme puanları arasında ise pozitif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.