Sosyologca

Yazarlar: , Hülya Biçer

Konular:-

Anahtar Kelimeler:Cami mimarisi,Yol camileri,Gecekondu cami,Toplumsal kimlik,Toplumsal değişme,E-5 Camileri,Kimlik gösterisi,Kimlik gösterisinin çarpıklaşması,İslamiyet,Hacı Ahmet Tükenmez Camii,Deniz Köşkler Camii,Florya Yeni Camii,Cengiz Topel Camii.

Özet: Cami mimari tasarımları, toplum kimliğinin geçirdiği değişimi/toplumsal değişmenin yönünü belirtmek açısından önemlidir. Türkiye’deki camilerin mimari tasarımları, toplum kimliğinin önemli unsurlarından biri olan dinde meydana gelen değişmeler hakkında bilgi vermektedir. Cami mimarisinde benimsenen klasik Osmanlı dönemi mimarisini taklit etme, geleneksel mimari formlar dışında modern cami tasarımı ortaya koymak amacıyla yapılan eklektik anlayışın ürünü olarak gündeme gelen “seçkinci cami” tasarımlarının yanında bir üçüncü cami mimarisi türü olarak hiçbir mimari anlayışa, birikime ve geleneğe yaslanmayan “gecekondu camiler” bulunmaktadır. Türkiye’nin pek çok şehrinin çeşitli yerlerinde bulunan camiler uluslararası geçiş yolu üzerinde bulunduğunda toplumsal açıdan yaptığı vurgunun önemi artmaktadır. Bu çalışmada uluslararası geçiş yolu E-5’in (D100) İstanbul’un Şirinevler ve Silivri ilçeleri arasında kalan bölümünden seçilen 5 cami/mescit örneğinin (Avcılar Hacı Ahmet Tükenmez Camii, Deniz Köşkler Camii, Florya Yeni Camii, Cengiz Topel Camii, Yenibosna metro çıkışında bulunan bir mescit) mimarisi, konumu, işlevlerindeki çarpıklıklar üzerinden toplumsal değişmenin yönü ve toplum kimliği hakkında belli değerlendirmelerde bulunduk. İstanbul E-5 Camileri tüm özellikleriyle kimlik gösterisinin çarpıklaşmasının ifadesidir. Kimlik gösterisindeki çarpıklık söz konusu camilerin yalnızca mimari tasarımındaki/dış görünüşündeki sorunlardan kaynaklanmamakta, camilerin işlevlerindeki çarpıklıklarda yatmaktadır. İstanbul E-5 Camileri cami mimarisi ve işlevlerinin karikatürize edilmiş birer kurgusuna/cami karikatürüne dönüşmüştür. Bunlar uygarlık kimliğini temsil etmekten uzak, toplumun İslam anlayışındaki tahrifatın ve bozulan toplum kimliğinin karikatürleşmiş bir gösterisinden ibarettir.

---