YAZIT KÜLTÜR BİLİMLERİ DERGİSİ
Yazarlar: Bilgin GÜNGÖR
Konular:-
DOI:10.29228/yazitdergisi.51323
Anahtar Kelimeler:Orhan Pamuk,Veba Geceleri,Alegorik kurgu,Siyasi figür,Karakter çözümlemesi.
Özet: Orhan Pamuk’un 2021’de yayımlanan, hayali bir Osmanlı adasındaki (Minger Adası) veba salgınını ve ulus-devletleşme sürecini konu alan Veba Geceleri romanı; her şeyden evvel alegorik imkânlarıyla değerlendirilmesi gereken bir kurguya sahiptir. Kurgu, belli olay ve durumlardan hareketle, hem üçüncü dünya ülkelerindeki ulus-devlet inşasının hem söz konusu sürecin Türkiye özelinde varlık kazanışının hem de günümüz Türkiye’sindeki toplumsal ve siyasi koşulların temsili olarak okunabilir niteliktedir. Ancak kurguda asıl dikkat çeken söz konusu alegorik nitelik değil, fakat bununla -daha doğrusu Türkiye’deki ulus-devlet inşasına dönük alegorik imkânla- bağlantılı olarak; Türkiye’nin yakın tarihine damga vuran, çeşitli düşünce biçimlerinde tarihsel kişiliklerinden çok güçlü sembolik değerleriyle varlık kazanan ve zaman zaman ikili-karşıtlık ekseninde ele alınan iki büyük siyasi figürün karakter kadrosuna hem bir arada hem de ön planda yer alacak şekilde dâhil edilmesidir. Bu figürlerden biri Abdülhamit, diğeriyse kurguda Kolağası Kâmil üzerinden temsil imkânı bulan Atatürk’tür. İşte çalışmamızda; her iki figürün kurguda ne şekilde görünürlük kazandığını, “hayali anlatıcı” Mîna Mingerli’nin onları olumlu ve olumsuz yönleriyle kurguya nasıl dâhil ettiğini sorgulayacağız. Daha sonra romanın arka planına geçip yazarın güncel siyasi tavrıyla iki figürün kurgusal karakter olarak görünümleri arasındaki ilişkiye işaret edeceğiz.