The Journal of Mesopotamian Studies
Yazarlar: M. Zana KARAK
Konular:Edebiyat
DOI:10.35859/jms.2021.829141
Anahtar Kelimeler:Fuzûlî,Pertew Beg,Klasik edebiyat,Karşılaştırmalı edebiyat,İntihal,Çeviri
Özet: Klasik İslami edebiyatta manzum eserlerin çevirisi edebiyat kültürünün bir parçasıdır. Klasik Kürt edebiyatına baktığımız zaman bu kültürün bu edebiyatta da var olduğunu görürüz. Bu çalışmada, Klasik Kürt edebiyatında var olan manzum eserlerin çevirisinin bir örneği incelenecektir. Çalışmada, Pertew Begê Hekkarî’nin divanında yer alan ve manzum eserlerin çevirisine bir örnek teşkil eden “Her Nebit Ya Reb” (Olmasun Ya Reb) redifli gazeli üzerinde etraflıca durulmuştur. Söz konusu gazel yedi beyitten meydana gelmektedir. Aslı Pertew tarafından değil de Fuzûlî tarafından Azeri lehçesiyle kaleme alınmıştır. Pertew’in burda yaptığı ne şerh, ne de naziredir. Pertew’in bu eseri Kürtçe’nin Kurmancî lehçesiyle gazelin bir çevirisi olduğu için bu eseri intihalden saymadık ve klasik edebiyat kültürü çerçevesindeki edebi bir çeviri olarak değerlendirdik. Pertew bu gazelin çevirisinde elden geldiğince metne sadık kalmıştır ve gazelin tahribatına sebebiyet vermemiştir. Bu gazeli, orijinali olan Azericesi gibi Kürtçe’nin Kurmancî lehçesine çevirmiştir. Kafiye, redif ve aruz veznini orijinali gibi uygulamış, sanatlı ve başarılı bir çeviri ortaya çıkmıştır. Klasik Kürt Edebiyatı’nda şairler hünerlerini göstermek amacıyla bu tip örnekler vermişlerdir. Pertew de hünerini göstermek için bu gazeli güzel bir şekilde, hünerli bir üslupla Kürtçe’nin Kurmancî lehçesine mal etmiştir. Bu çalışmada her iki gazel içerik ve biçim yönünden kıyaslanmıştır ve gazelin intihal, şerh, nazire, çeviri, sanat ve üslup yönünden de analizi yapılmıştır. Sonuç olarak da Fuzûlî’nin Pertew üzerindeki tesiri gözler önüne serilmiştir.Pertew bu gazelin çevirisinde elden geldiğince metne sadık kalmıştır ve gazelin tahribatına sebebiyet vermemiştir. Bu gazeli orijinali olan Azericesi gibi Kürtçe’nin Kurmancî lehçesine çevirmiştir. Kafiye, redif ve aruz veznini orijinali gibi uygulamış, sanatlı ve başarılı bir çeviri ortaya çıkmıştır. Klasik Kürt Edebiyatı’nda şairler hünerlerini göstermek amacıyla bu tip örnekler vermişlerdir. Pertew de hünerini göstermek için bu gazeli güzel bir şekilde, hünerli bir üslupla Kürtçe’nin Kurmancî lehçesine mal etmiştir. Bu çalışmada her iki gazel içerik ve biçim yönünden kıyaslanmıştır ve gazelin intihal, şerh, nazire, çeviri, sanat ve üslup yönünden de analizi yapılmıştır. Sonuç olarak da Fuzûlî’nin Pertew Beg üzerindeki tesiri gözler önüne serilmiştir.