Türk Biyoçeşitlilik Dergisi

Yazarlar: Vinujan SHANMUGALİNGAM, Saravanan VİVEKANANDARAJAH SATHASİVAMPİLLAİ, Pholtan Rajeev SEBASTİAN

Konular:Temel Bilimler

DOI:10.38059/biodiversity.994032

Anahtar Kelimeler:Yeşil yapraklı sebze,Sri Lanka,Trincomalee,Diyabet

Özet: Diyabet, insülinin vücut tarafından üretilmediği veya etkili bir şekilde kullanılamadığı bir hastalıktır. 2019 yılında, Sri Lanka'da 20 ila 79 yaş arası 1,2 milyon kişi diyabetten etkilenmiştir. Biyomedikal antidiyabetik ilaçlar, mesane kanseri, dehidratasyon, sinüzit, böbrek hastalığı veya idrar yolu enfeksiyonları gibi yaygın yan etkilere neden olabilir. Yeşil yapraklı sebzelerin tüketilmesi diyabet gelişme riskini azaltır. Bu çalışmada, Ocak 2019-Haziran 2021 tarihleri arasında, Sri Lanka'nın Trincomalee Bölgesi'nde bulunan başlıca pazarlarda ve yeşil yapraklı sebze satan büfeler, dükkanlar, süpermarketler ve sokak satıcıları ziyaret edilerek yapılan saha çalışması sonucunda satılan yeşil yapraklı sebzeleri belirlemek ve raporlamak amaçlanmaktadır. Tespit edilen yeşil yapraklı sebze türleri için mevcut antidiyabetik etkisine yönelik bilimsel kanıt seviyeleri, Web of Science, PubMed, Scopus vb. elektronik veri tabanlarında Eylül 2021'e kadar yayınlanmış ilgili çalışmalar tanınarak değerlendirilmiştir. Toplamda 43 familyaya ait 99 yeşil yapraklı sebze tanımlanmıştır. Bilimsel kanıt olarak, yeşil yapraklı sebzelerin çoğu üzerinde yapılmış in vivo (33% ) çalışmalar olup daha sonra, in vitro (16%) ve klinik çalışmalar (9%) gelmektedir. Ayrıca belirlenmiş yeşil yapraklı sebzelerden izole edildiği bilinen 49 antidiyabetik etkili bileşik bulunduğu belirlenmiştir. Bu çalışma, Trincomalee'deki yeşil yapraklı sebze türlerinin kullanımına yönelik sonraki çalışmalar için bir kaynak oluşturacaktır. 

---