Karabük Türkoloji Dergisi
Yazarlar: Paşacan KENCAYEVA
Konular:Edebi Teori ve Eleştiri, Edebi İncelemeler, Edebiyat
Anahtar Kelimeler:Özbek edebiyatı,Özbek hikâyesi,Kadın ruhu,Tasvir,Kahraman,Özbek edebiyatı,Özbek hikâyesi,Kadın ruhu,Tasvir,Kahraman
Özet: Özbek Edebiyatı Ali Şir Nevai’ye kadar uzanan bir silsile içerisinde gelişmiştir. Halk hikâyeleri ve destanlar Özbek hikâyeciliğinin kaynağını meydana getirmiştir. Cedidcilik devri, edebiyatın genelinde olduğu gibi hikâye türü için de çeşitli ilerlemelere sahne olur. Ardından gelen Sovyet devrinde ise sanat ve edebiyatın Sovyet ideolojisi ile paralel gelişimine dikkat edildi. Müstakillik devri sonrasında edebiyatın tematik değişiminin de gerçekleştiği görülebilir. Müstakillik devri aynı zamanda kadın edebiyatçıların edebiyat sahasında kendilerini daha fazla gösterdikleri bir devirdir. Bu dönemde şiir, roman ve hikâye türlerinde Özbek kadın edebiyatçıların görünürlüğünün arttığı görülür. Bu makalede modern Özbek hikâyeleri örneğinde kadın ruhunun tasviri meselesi incelenmiştir. Nazar İşankul, Zulfiye Kuralbay, Camile İrgaşeva gibi modern öykücülerin hikâyelerinde kadın karakteri, onların duyguları, hayatın türlü zorluklarıyla karşı karşıya kalan kahramanlar karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Hikâye kahramanları arasındaki anlaşmazlıklar çoğu hallerde hayat problemleri zemininde kurulmuştur. Günlük hayat içerisindeki Özbek kadınının yaşadığı sıkıntılar; geleneksel hayatın ve adetlerin kadın üzerindeki etkileri ve toplumdaki kadına bakış hikâyelerin ana eksenini oluşturur. Kadın yazarların gene Özbek kadınına yaklaşımları kendi hayat hikâyeleri ve tecrübeleri ile şekillenerek işlenir. Yazarlar rüya, hayal, simgesel ifade ve tasvirleri hikâyenin anlamı ve şekline uygun hâlde kullanarak kahramanın ruh hâlini yansıtmaya çalışmaktadırlar. Ayrıca makalede kadının hayatındaki küçük hadiselerdeki incelikler, farklı anlatım vasıtaları yardımıyla yazarlar tarafından çeşitli şekillerde anlatıldığı değerlendirilmiştir.