Sosyoloji Dergisi
Yazarlar: Adem SAĞIR, Sinan KIRIMLI
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Sinema,Oryantalizm,Oksidentalizm,Çanakkale savaşları,Kültürel bellek
Özet: Bu çalışma, temelde sinemanın toplumsal anlamına odaklanmakla birlikte sinemaya uyarlanan “Çanakkale Savaşları” algısını oryantalizm ve oksidentalizm tartışmaları ekseninde çözümlemiştir. Çalışmada “Çanakkale Yolun Sonu” ve “Son Umut” filmleri tercih edilmiştir. Birinci filmin tercih edilmesinde, filmi oksidentalist perspektiften “Çanakkale Savaşları” etrafında oluşan belleği okuma kaygısı etkili olmuştur. Çanakkale Savaşları’nda yaşananları merkezine koyan film, birçok isimsiz kahraman üzerinden Çanakkale cephesinde yaşananları, sosyal etkileşimleri, farklı kültürlerin karşılaşma alanlarında ortaya çıkan insani tavırlar gibi birçok olguyu yansıtmaktadır. İkinci filmin tercih edilmesindeki temel kaygı ise filmin aynı gerçekliği oryantalist perspektiften okuyor olmasıdır. Savaşı, “öteki” üzerinden tanımlayan ve betimleyen film, böylece savaşın gerçekliğinin ve tarihsel belleğin köklerinin yönünün değiştirildiği görülmektedir. Böylece bu çalışmada, iki farklı film içerisinde Çanakkale Savaşları’nın yansıtılmasında ortaya çıkan farklılıkların ve ortaklıkların çözümlenmesi amaçlanmıştır. Filmlerin çözümleme konusu yapılmasındaki ana itici neden ise sinemanın ulaştığı geniş kitleler dikkate alındığında önemli bir toplumsal propaganda ve bellek inşa edici araç olarak görülmesidir. Çalışmanın önemi, “değer üretme” rolü bağlamında yerel olarak Türkiye’de, küresel olarak ise dünya üzerinde “Çanakkale Savaşları” algısının nasıl yansıtıldığının sorusunun yanıtlanmasından kaynaklanmaktadır