Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi
Yazarlar: Azer İLGAR, Volkan ÇAĞDAŞ
Konular:Mühendislik, Mühendislik, Ortak Disiplinler
DOI:10.9733/JGG.2022R0003.T
Anahtar Kelimeler:Coğrafi veri standartları,Teknik altyapı tesisleri,Coğrafi veri değişimi,Coğrafi veri modelleri
Özet: Teknik altyapı tesisleri, elektrik, su, doğalgaz, telekomünikasyon gibi hizmetleri ileten fiziksel nesneler ile bu nesnelerin oluşturduğu şebekeleri ifade eder. Günümüzde özellikle kentlerdeki nüfus artışı ile yer altı kullanımı yoğunlaşmakta; aynı zamanda özelleştirme süreçleriyle birlikte teknik altyapı sektöründe dağınık ve parçalı bir yapı meydana gelmektedir. Teknik altyapı tesislerine ait coğrafi veriler genellikle ilgili kuruluşlar tarafından işletme veya varlık yönetimi amacıyla çeşitli format ve yapılarda tutulmaktadır. Tesislerin planlama, inşa, bakım ve onarım süreçleri ile acil durum müdahaleleri, afet planlama ve müdahale ile akıllı kent programları gibi uygulamalar, tüm kullanıcıların güncel konumsal veriye kısa sürede erişmelerini zorunlu kılar. Bu nedenle, teknik altyapı kuruluşları, yerel yönetimler ve diğer kamu kurumları arasında coğrafi veri değişiminin etkinleştirilmesi gerekir. Birçok ulusal ve uluslararası standardizasyon kuruluşu, coğrafi veri değişimi gerektiren farklı kullanım durumlarına yönelik gereksinimlere odaklanan veri (değişim) modelleri geliştirmekte ve/veya veri değişim yöntemleri belirlemektedir. Bu çalışma, teknik altyapı tesislerine ait coğrafi verilerin paylaşım süreçlerinin iyileştirilmesine olanak veren uluslararası veri standartları ve modellerini irdelemektedir. Uluslararası veri standartları ve modellerinin içerik, kapsam, işlevsellik ve coğrafi temsil yeteneklerinin, odaklandıkları kullanım durumlarına göre farklılık gösterdiği belirlenmiş; tüm gereksinimlere yanıt verecek bir coğrafi veri modelinin bulunmadığı vurgulanmıştır.