Batman Akademi Dergisi

Yazarlar: Remziye ÇELİK

Konular:Dil ve Dil Bilim

Anahtar Kelimeler:Mesnevi,Divan-ı Hafız,Sultan Melikşah,Farsça

Özet: İran, tarih boyunca büyük bir medeniyet olarak özellikle de edebiyat alanında geniş bir coğrafyada etkili olmuş ve söz konusu ülkelerin edebiyatında derin izler bırakmıştır. Fars edebiyatının özellikle Anadolu topraklarında etkili olmasında ise en büyük pay şüphesiz İranlı şair, yazar ve ariflere aittir. Anadolu’nun, Türkler tarafından fethedilmesinden sonra iktisadi refahın, düşünce özgürlüğünün ve düzenli devlet idaresinin hâkim olduğu, güzel sanatların geliştiği bir saha olmasında; Selçuklu sultan ve devlet adamlarının şairlere, din ve ilim insanlarına karşı saygılı, himayeci ve cömert tutumları önemli rol oynamıştır. Bu sayede Anadolu’ya İran taraflarından pek çok âlim, mütefekkir ve sanatkâr gelmiş ve ortaya konulan eserlerle Farsçanın Anadolu’da nüfuz alanı genişlemiştir. Farsçanın bu etkisi özellikle Selçuklu Dönemi’nde zirveye ulaşmış ve sonrasında Osmanlı Dönemi’nde gittikçe derinlik kazanmıştır. Bu çalışmada Anadolu topraklarında Farsça edebiyatın yaygınlaşmasını sağlayan İranlı şair, yazar ve arifleri, ayrıca tarihî seyir içerisinde bazı Türk devlet yöneticilerinin şiirlerini kısaca inceleyerek bazı önemli şiirleri tercümeleriyle sunmaya çalışacağız. Bu şiirler, Selçuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı hükümdarlarının edebî dünyasını yansıtmasının yanı sıra İran edebiyatının Anadolu topraklarında ne derece kabul gördüğünü ortaya koyması açısından da son derece önemlidir.

---