Etnomüzikoloji Dergisi
Yazarlar: Mehmet SÖYLEMEZ
Konular:Müzik
Anahtar Kelimeler:Mübadele,Nüfus Değişimi,Anadolu Rumları,Çocukluk Dönemi
Özet: 1923 yılının 30 Ocak günü imzalanan bir sözleşme ile Türkiye ve Yunanistan’da yaşayan sayıları bir buçuk milyondan fazla insanın hayatları hiçbir tercih hakları olmadan değişmiştir. Adına Türk tarafında mübadele denilen bu sözleşme karşılıklı insan takasına dayanıyordu. Mübadele, başladığı günden itibaren adına daha sonra ‘mübadil’ adı verilecek olan insanların hayatlarında etkileri günümüze kadar ulaşan sorunlara yol açmıştır. Bilmedikleri yerler ve tanımadıkları insanlarla bir hayat yaşamak zorunda bırakılan mübadillerin yaşadıkları sorunların başında kültürel uyum gelmiştir. Özellikle Yunanistan tarafında Yunanca bilmeden giden Anadolu Rumlarının bu uyumu yıllar almıştır. Gittikçe zayıflayan bir şekilde de olsa Türkçe konuşmaya devam eden Rum mübadiller atalarının Anadolu’dan getirdikleri bazı kültürel unsurları hala yaşamaktadırlar. Zengin bir Türkçe sözlü geleneği taşıyan bu insanlar günümüzde de şarkı ve türküler söylemeye devam etmektedirler. Alan çalışmalarında bu bellek üzerine araştırmalar yapılırken özellikle çocukluk dönemi hatıralarının ve bu döneme ait sözlü geleneğin oldukça silikleştiği tespit edilmiştir. Yunanistan’da yapılan alan araştırmalarında, çocukluk dönemine ait bu belleğin tespitine çalışılmıştır. Alan araştırması ve arşiv taramalarına bağlı olarak yapılan bu çalışma da çocukluk dönemine ait ninni, oyun, oyuncak ve tekerlemeler tespit edilmeye çalışılmıştır.