Turkuaz Uluslararası Sosyo-Ekonomik Stratejik Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: Gökben BAYRAMOĞLU, Nida PALABIYIK
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Sanal kaytarma,Örgüt iklimi
Özet: İnternet, iletişimin çok hızlı ve çok daha kolay bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak sağlayarak insanların hayatlarını hiç tahmin edilmeyecek bir biçimde değiştirmiştir. Araştırma, alış-veriş, online bankacılık, müzik ya da film indirme gibi birçok işlem internet üzerinden bir tıkla gerçekleştirilebilmektedir. Artık bilgisayarın ya da internetin olmadığı bir çalışma ortamını hayal etmek olanaklı değildir. İnternet, çalışanların daha hızlı ve akılcı bir biçimde çalışmasına ve verimliliğin artmasına yardımcı olmaktadır. Karşı konulamaz bir cazibe merkezi olan internet, beraberinde bazı sorunları da getirmektedir. Sanal kaytarma davranışı ise bunlardan biri olup “çalışanların, iş saatleri içerisinde interneti kişisel amaçlarla kullanması” olarak tanımlanmaktadır. Sanal kaytarma; önemsiz sanal kaytarma (iş dışı mail alıp gönderme vb.) ya da ciddi sanal kaytarma (online kumar oynama, yetişkin sitelerini ziyaret etme vb.) şeklinde olabilmektedir. Üretkenlik karşıtı olarak kabul edilen sanal kaytarma, işletmeler için önemli maliyetlere neden olmaktadır. Sanal kaytarma davranışına neden olan faktörler tam olarak bilinmemekle birlikte, örgütsel politikaların ve uygulamaların adil olmadığını düşünen çalışanların, bir tepki davranışı olarak kaytarmaya yöneldikleri bilinmektedir. Bu çalışmada, sanal kaytarma davranışında örgüt ikliminin etkisinin araştırılması hedeflenmiştir. Bu kapsamda kamu ve özel sektörde çalışan 201 kişiyle anket yapılmıştır. Elde edilen veriler; t-testi, korelasyon, anova ve regresyon analizleriyle incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda; sanal kaytarma davranışının yaş, eğitim, kıdem süresi ve çalışılan kurum bakımından farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Buna karşın cinsiyet ve çalışma süresi bakımından farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Örgüt ikliminin özel ve kamu sektörü arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiş olup bu farklılık özel sektörden kaynaklanmaktadır. Ayrıca yapılan analiz sonucunda örgüt ikliminin sanal kaytarma davranışı üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Kamu sektöründeki örgüt iklimi, önemli SK davranışının %10’nu (düzeltilmiş R2=0,095, sig=,017); önemsiz SK davranışının ise %39’nu (düzeltilmiş R2=0,393, sig=,000) açıklamaktadır. Özel sektördeki örgüt ikliminin, önemli SK davranışının %47’sini (düzeltilmiş R2=0,471, sig=,000); önemsiz SK davranışının ise %53’nü (düzeltilmiş R2=0,526, sig=,000) açıklamaktadır.