Milli Saraylar Sanat Tarih Mimarlık Dergisi

Yazarlar: Nesrn TAŞER

Konular:Sanat

Anahtar Kelimeler:Motif,Bezeme,Kalem İşi

Özet: Sultan Abdülmecid (hd.1839-1861) tarafından günübirlik dinlenme köşkü olarak yaptırılan, zaman zaman devletin üst düzey konuklarının ağırlandığı Küçüksu Kasrı’nın (1856-1857) bezemeleri; yüksek kabartma taş işçiliği, alçı kabartma, varak kaplama, kalem işi teknikleri ile duvar resmi olmak üzere çeşitlilik göstermektedir. Makalenin çerçevesini ise Batılılaşma dönemine özgü motiflerin ön plana çıktığı kalem işi ve mimaride iç dekoru tamamlayan duvar ve tavan resmi oluşturmaktadır. Bezeme programı mevcut durumları üzerinden, betimleme mantığı ve anlam boyutu açısından incelenirken mekânsal dağılımları, konuları, kompozisyon kurgusu, üslup ve tercih çeşitliliği, malzeme ve yapım tekniği bilgileriyle bir arada sunulmaktadır. Makalede, Küçüksu Kasrı duvar bezemelerinin 19. yüzyılın sanat ortamı içinde nasıl şekillenip anlam bulduğu üzerinde durularak yeri ve öneminin belirlenmesi hedeflenmektedir. 19. yüzyılın yenileşme hareketleriyle gelişen, sosyal-kültürel bağlamda yaygınlaşan duvar bezeme geleneğinin değişmesine yol açan unsurlardan biri, yurt dışında eğitim gören yerel sanatkârların veya yurt dışından gelen sanatkârların sayısının artmasıyla Barok, Rokoko, Ampir, Neo-klasik gibi Batı etkili üslup ve tasarımların belirmeye başlamasıdır. Farklı üslupların eklektik bir anlayışla ele alındığı duvar bezemeleri; resim tekniği, renk tonlaması, ortak konu ve üslup birliği, betimleme anlayışı yönünden döneminin diğer örnekleriyle benzerlik göstermektedir. Sanatkâr ismine rastlanamamış olmakla birlikte, karşılaştırma yöntemiyle resimlerin yaklaşık tarihleri saptanabilmektedir.

---