Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi

Yazarlar: Hüseyin TOROS, Serdar BAĞIŞ, Zeliha GEMİCİ

Konular:Çevre Bilimleri

Anahtar Kelimeler:Hava kalitesi,Jeo-istatistik,Modelleme

Özet: Hava kalitesi canlı ve cansız varlıkları olumsuz olarak etkilediği için ölçme ve değerlendirme çalışmaları, tüm gelişmiş ülkelerde üzerinde çok çalışılan konulardan birisidir. Zaman ve mekân ölçeğinde hava kirliliği değerleri birçok etkene bağlı olarak değişir. Bir bölgedeki kirletici yoğunluğunun değişimi atmosfere salınan kirletici miktarları yanında meteorolojik şartlara ve topoğrafik yapıya da bağlıdır. Hava kirliliği değerlerini ölçme sisteminin pahalı ve zahmetli olması sebebiyle ölçüm yapılmayan bir noktadaki kirlilik yoğunluğunun zaman ve mekân ölçeğinde hesaplanması çalışmaları önemlidir. Gerçeğe yakın değerlerin hesaplanması için farklı yöntemler geliştirilmekte ve uygulanmaktadır. Kirliliğin modellenmesinde geoistatistik, doğrusal veya doğrusal olmayan modeller ileri veya geri yönde kurgulanarak farklı yaklaşımlar uygulanmaktadır. Kirletici yoğunluğunun mekânsal dağılımı için emisyon envanteri, meteorolojik ve topoğrafik şartlar değişik yöntemler ile katmanlar halinde birlikte kullanılması önemlidir. Bu çalışmada geliştirilen yöntemler zaman ve mekân ölçeğinde farklı katsayılar elde edilmesi ve farklı katmanlar halinde uygulanması temellidir. Bu yöntemde Ankara’da 8 noktada ölçümü yapılan veriler ve coğrafi şartları baz alınarak geri yönde modelleme ile istenilen noktalar için kirlilik yoğunluk haritası oluşturulmaktadır.

---