Kocaeli İlahiyat Dergisi
Yazarlar: Murat MEMİŞ
Konular:Sosyal Bilimler, Disiplinler Arası
Anahtar Kelimeler:Rü’yetullah,Kelâm,Mu’tezile,Ehl-i Sünnet,Te’vil
Özet: Allah’ın âhirette görülmesi, Müslüman kelamcılar arasında tartışmalı bir meseledir. Mu‘tezile, Allah’ın aşkınlığı ilkesini esas aldığı için, O’nun görülemeyeceğini fikrini benimsemiştir. Onlara göre görme eylemi sadece fiziksel şartlar çerçevesinde gerçekleşebilir; Allah’ın fiziksel benzerlikler içerecek şekilde yaratılmışlara benzetilmesi, temel dinî ilkelere aykırıdır. Ayrıca Kur’an ve Sünnet’te de Allah’ın görülebileceğine dair kesin bir ifade yoktur. Ehl-i Sünnet kelamcıları ise, Mu‘tezile’nin aksine, âhirette Allah’ın görülebileceğine inanır. Onlara göre fiziksel şartları barındırmadan görme olayının gerçekleşmesi aklen mümkündür. Nitekim hem Kur’an hem de Sünnet’te rü’yetullahın gerçekleşeceğini belirten beyanlar bulunmaktadır. Bu makalede, Allah’ın görülmesi meselesinde hem Mu‘tezile hem de Ehli Sünnet kelamcıları tarafından ortaya konan görüşler metodolojik olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda, konuyu ispatlamak için ileri sürülen aklî ve naklî delillerin, söz konusu kelamcılar tarafından kabul edilen yöntemlere göre üretilip üretilmediği denetlenmiştir. Diğer taraftan bu delillerin, ispat etmeyi hedefledikleri hükümleri gerçekleştirecek kapasiteleri olup olmadığına bakılmıştır. Deliller hakkındaki metodolojik değerlendirmeye rü’yetullah ile kastedilen anlamın belirlenmesi de eklenmiştir. Mesele, lafız-mana ilişkisinde bir anlama yöntemi olan te’vil açısından da ele alınmıştır.