Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi
Yazarlar: Yaşar CANATAN
Konular:Sosyal
DOI:10.47525/ulasbid.824982
Anahtar Kelimeler:Einsenhower Doktrini,Ortadoğu,Türkiye,Mısır,İngiltere,Süveyş Kanalı Krizi
Özet: 1955 yılında Türkiye, Irak, İran, Pakistan ve İngiltere’nin katılımıyla imzalanan Bağdat Paktı, Cemal Abdünnasır liderliğindeki Mısır’da tepkiyle karşılanmıştır. Bununla birlikte Mısır, Batı devletleriyle ilişkisini kesmemiştir. Aswan Barajı’nın yapımı için kredi talebinin Batı devletleri tarafından reddedilmesi, Mısır’ı, Doğu Bloku ülkeleriyle sıkı ilişkiler kurmaya itmiştir. Mısır’ın, bu süreçte Süveyş Kanalını millileştirmesi üzerine İngiltere, Fransa ve İsrail bölgeyi işgal etmesi, Sovyetler Birliği’nin Ortadoğu’daki etkisini artıran süreci hızlandırmıştır. İşgale karşı Sovyetler Birliği Mısır’ın yanında yer alırken, ABD’de de İngiltere, Fransa ve İsrail’in geri çekilmesini istemiştir. Neticede İngiltere, Fransa ve İsrail geri çekilmiş ve Nasır hedefine ulaşmıştır. Yayılan Sovyet etkisi karşısında Ortadoğu’ya daha çok yönelen ve Eisenhower Doktrini ilan eden ABD, 1958’de Irak’ta gerçekleşen ihtilal üzerine, bu doktrin doğrultusunda Lübnan’a müdahale etmiştir. İngiltere de Ürdün’e müdahale etmiştir. Türkiye, bir yandan içinde yer aldığı Batı Bloku ülkeleriyle ilişkilerini yürütürken, diğer yandan Arap ülkeleriyle ilişkiler kurmaya odaklanmıştır. Bu çalışmada, İki blok arasındaki mücadelenin yoğunlaştığı bir kesit, Türkiye’nin politikaları da dikkate alınarak ele alınmaktadır.