Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi

Yazarlar: Şahin KARAHAN, Gonca ÖZMEN ÖZBAKIR

Konular:Fen

DOI:10.30910/turkjans.775427

Anahtar Kelimeler:Bal arısı,Arıcılık,Anket,Sahte bal,Bal üretimi,Bal tüketimi

Özet: Çalışmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde arıcılık aktivitelerinin ve öncelikle bal olmak üzere arıcılık ürünlerinin tüketim alışkanlıklarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illerinde Arı Yetiştiricileri Birliğine kayıtlı arıcılar ile anket yapılmıştır. Ankete katılan arıcıların yaş ortalaması 45.7 yıldır ve ana gelir kaynağı arıcılık olanlar %66.2 oranındadır. Arıcıların %77.8’i gezginci arıcılık yapmaktadır. Bal verimi bakımından 16.8 kg/koloni ileyüksek ortalama Şanlıurfa ilinde, 6.83 kg/koloni iledüşük ortalama Şırnak ilinde elde edilmiştir (P<0.01). Ankete katılan arıcıların mesleki deneyim süreleri, yetiştiriciliğini yaptıkları arı ırkı ve eğitim durumları, koloni başına bal verimini etkilememektedir (P>0.05). Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak illerinde ankete katılan tüketicilerin %80.7’si erkek, yaş ortalaması 38.2 yıl, %36.1’i lisans ve üstü düzeyinde eğitim almıştır. Hanede gıda alışverişini evin babası yapmaktadır (%57.4). Tüketicilerin süzme bal tüketimi 6.7 kg/yıl ile petekli bal tüketiminden daha fazladır. Katılımcıların %54.2’si balı doğrudan arıcıdan almayı tercih etmektedir. Katılımcıların sadece %31.5’i diğer arıcılık ürünlerini tükettiğini bildirmiştir. Arıcılık ürünlerinden bal dışındaçok tüketilen ürün polendir. Tüketiciler balı; fiyatına (%47.8) ve markasına (%21.7) göre ve cam kavanozda (%28.9) satın alma eğilimindedir. Katılımcılar (%70.6), organik bal tüketmek için normal bala göre fiyat farkı verebileceklerini ifade etmişlerdir. Tüketicilerin %15.7’si televizyonda satılan ballardan satın aldığını bildirmiştir. Tüketicilerin %56.6’sı sahte balların bal tüketim alışkanlıklarını etkilemediğini ancak üreticilerin %85.9’u sahte ballar nedeniyle satışlarının etkilendiğini ifade etmişlerdir. Sonuç olarak; bal başta olmak üzere tüketilen arıcılık ürünlerinde gıda güvenililirliğin sağlanması için üretici ve tüketicilerin bilinçlendirilmesi ve bilgilendirilmesi, hileli ürünlere karşı önlemlerin alınması önemlidir.

---