Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi

Yazarlar: Derya KABAK, Mevlüt AKÇURA

Konular:Fen

Anahtar Kelimeler:Yerel çavdar,Secale cereale,Tane verimi,Bitkisel özellikler,GÖ-biplot

Özet: Bu araştırma Bingöl ilinden toplanan 80 adet yerel çavdar popülasyonu ve Aslım-95 çavdar çeşidinde tane verimi (TV) ile 10 adet kantitatif [bayrak yaprak eni (BYE), bayrak yaprak boyu (BYB), sap kalınlığı (SK), başak uzunluğu (BAU), başakta başakçık sayısı (BSC), başakta tane sayısı (BTS), başakta tane ağırlığı (BTA), bitki boyu (BB), bin tane ağırlığı (BINTA) ve ham protein oranı (HPO)] özellik arasındaki ilişkileri değerlendirmek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma dengeli latis deneme desenine göre 2014-2015 ve 2015-2016 yetiştirme sezonlarında Çanakkale koşullarında yürütülmüştür. Özellikler arası ilişkileri görsel olarak yorumlamak amacıyla iki yıllık ortalamalar Genotip x Özellik (GÖ) biplot analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. GÖ-biplot eksenleri denemedeki toplam varyasyonun %63.4’ ünü açıklamıştır.  İki yıllık ortalamaya göre popülasyonların tane verimleri 93 kg da-1 ile 341 kg da-1 arasında, ham protein oranları   %9.52 ile %13.25 arasında, başakta tane sayısı 26.64 adet ile 66.14 adet arasında, başakta tane ağırlığı 0.60 g ile 1.64 g arasında, bitki boyu 120.91 cm ile 146.47 cm arasında değişim göstermiştir. Üç farklı bakış açısına göre oluşturulan GÖ- biplot sonuçlarına göre 2 nolu popülasyon BYE, BAU ve BSC sayısı yönünden, 17 nolu popülasyon BB ve BSC yönünden, 26 nolu popülasyon BTS, BTA ve TV yönündenyüksek değerlere sahip olarak diğer popülasyonlardan üstün olmuştur. BYE ve BYBuzun vektör uzunlukları ile popülasyon performanslarınıniyi şekilde değerlendirilmesini sağlayan özellikler olmuştur.

---