Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi

Yazarlar: Timuçin EVEREST, Hasan ÖZCAN

Konular:Fen

DOI:10.30910/turkjans.471364

Anahtar Kelimeler:Pedo-jeolojik yaklaşım,Verimlilik,Toprak özellikleri,Jeoloji,Çanakkale.

Özet: Bu çalışma Çanakkale ili Ezine ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada zeytin tarımı yapılan arazilerin verimlik durumlarının pedo-jeolojik yaklaşım ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda toplam 37 toprak örneği alınmıştır. Toprak örneklerinin fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenerek CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) ortamında IDW (Inverse Distance Weighted) yöntemi kullanılarak dağılım haritaları oluşturulmuştur. Sayısal jeoloji haritası ile parametrelere ait dağılım haritaları CBS ortamında üst üste konumlandırılarak örtüşme (overlay) haritaları üretilmiştir. Elde edilen her bir parametre alanın jeolojisi ile birlikte yorumlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda granitik kökenli kayaçların fazla olduğu alanlarda toprak bünyesinin hafif-orta olduğu belirlenmiştir. Çalışma alanında sedimenter kırıntılı malzemelerin bol miktarda olması toprakların % CaCO3 içeriklerinin yüksek ve pH değerlerinin hafif alkali olmasına neden olmuştur. Organik madde içeriğinin düşük olduğu bölgelerin kum miktarının daha yüksek alanlar olduğu belirlenmiştir. Fosforun bazalt, gabro, serpantin ve monzonit kayaçlarının kimyasal ayrışması ve kimyasal gübrelemeden geldiği belirlenmiştir. Potasyumun K-feldspat ve mikaca zengin granitlerin kimyasal ayrışmasından kaynaklandığı görülmüştür. Kireçli sedimenter birimlerin çalışma alanında fazla miktarda bulunması kalsiyum ve magnezyumun ana kaynağını oluşturmuştur. Bu birimler dışında Ca-feldspat, piroksen ve amfibol grubu minerallerin ayrışması kalsiyumun, piroksen ve amfibol grubu minerallerin kimyasal ayrışması ise magnezyumun diğer bir kaynağını oluşturmuştur. Çalışma alanındaki bazalt, granit kayaçlarının kimyasal ayrışması ve çamurtaşı ve silttaşı gibi birimlerim alterasyonu ile siderit minerallerinin kimyasal ayrışması demirin jeolojik kaynağını oluşturmaktadır. Bakırın birincil kaynağını magmatik kayaçların kimyasal ayrışması ikincil kaynağını ise zirai mücadelede kullanılan bakırlı preparatlar oluşturmuştur. Çalışma alanında bazalt, granit, şist ve kumtaşı gibi kayaçların kimyasal ayrışması çinkonun kaynağı olmuştur. Yüksek arazilerdeki serpantinlerde bulunan mangan yüzeysel akış, yeraltı suyu-kayaç etkileşimi ve kimyasal ayrışma ile aşağıdaki arazilere taşınmıştır.

---