Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi

Yazarlar: Arif SEMERCİ

Konular:Fen

DOI:10.30910/turkjans.680034

Anahtar Kelimeler:Kanola,Fonksiyonel analiz

Özet: Dünya yağlı tohumlar üretiminde soya ve palm bitkisinden sonra %12.27’lik pay ile 3. sırada, bitkisel yağ üretiminde de %14.44 ile yine 3. sırada yer alan kanola, Türkiye’de yağlı tohumlar üretiminde %4.63, bitkisel yağ üretiminde de %6.36’lık paya sahiptir. Kanola üretimi, gelişen dünyanın aksine Türkiye’de, uygulanan çeşitli destekleme politikalarına rağmen yeterince gelişme gösterememiştir. Buna rağmen ülkede son 30 yıllık dönemde birim alandan elde edilen verim değerindeyüksek artış kanoladan sağlanmıştır. 2018 yılında Türkiye’nin kanola üretiminde %7.5’lik pay ile Çanakkale ili 5. sırada yer almıştır. Araştırma alanı olarak belirlenen ilde Tam Sayım Yöntemine göre belirlenen 83 tarım işletmesinden elde edilen veriler yardımıyla kanola üretimi fonksiyonel analiz yönüyle incelenmiştir. Birim alandan ortalama 296 kg/da kanola elde edebilmek için yaklaşık olarak; 450 g tohum, 26 kg saf gübre, 330 cc tarımsal mücadele ilacı ve 13 l mazot kullanımına ihtiyaç duyulmaktadır. Kanola üretimine ilişkin oluşturulan fonksiyonda; gübre masrafı (X1), tarımsal mücadele ilacı bedeli (X2) ve tohum bedeli (X3) faktörlerinin üretim elastikiyetleri %5 ihtimal düzeyinde önemli bulunmuş, denklemin üretim elastikiyetleri katsayıları toplamının (∑βi: 1.004) ise ölçeğe artan getiriyi ifade ettiği sonucuna varılmıştır. Oluşturulan denklemde yer alan faktörler arasında marjinal etkinlik katsayısıyüksek değişken 13.94 ile tarımsal mücadele ilacı masrafı (X2) olarak bulunmuştur.

---