İDEALKENT

Yazarlar: Tahire ERMAN

Konular:Sosyal

Anahtar Kelimeler:Mahalle kimliği,Kurtarılmış mahalle,Gecekondu,Alevi,Kentsel dönüşüm projeleri,Kentsel rant

Özet: Bu makale, Ankara’daki bir gecekondu mahallesinde yürütülen bir saha araştırması üzerinden, köyden kente göç etmiş yoksul ailelerin kendilerine kentte bir yaşam kurma ve kentte tutunma ve ilerki yıllarda ekonomik kazanç ve toplumsal statü sağlama çabalarını, farklı dönemlerdeki (1970’ler, 1980’ler, 1990’lar ve 2000’ler) siyasal ve ekonomik şartlar çerçevesinde anlatmaktadır. Mahallenin özelliği toplumda azınlık olan Alevilerin bu mahallede çoğunluk olmasıdır. Makale mahalle üzerinde yaşanan çatışma ve çekişmeleri 1970’lerden 2000’li yıllara kadar farklı dönemlerdeki mevcut siyasal ortam ve ekonomik yapı ile ilişkilendirerek tartışmaktadır. Bu çerçevede mahallenin yerel halk için değişen anlamları, ‘siyasal erk ve direniş,’ ‘bastırılma’ ‘mahalle kimliği’ ve ‘kentsel rant’ bağlamında irdelenmektedir. 1970’lerde mahalleyi kurma süreci sol siyasi mücadele ile örtüşerek çatışmalı bir ortamda ‘kurtarılmış mahalle’ olarak gerçekleşmiş; 1980’lerde mahalle devlet müdahalesine maruz kalmış ve mahalledeki sol hareket şiddet kullanılarak bastırılmış; 1990’larda mahalle ‘İslamcı’ Sünniler ve ‘laik ve demokratik’ Aleviler arasında mahalle kimliği üzerinden yapılan ciddi bir çekişme alanı olmuş; 2000’li yıllarda ise mahalle bir taraftan toplumun içinde olduğu muhafazakarlık denizinde Alevilerin kendi ‘yaşam tarzı’ tercihlerini sürdürebilmeleri için korumaları gereken bir adacık haline gelmiş, diğer taraftan ise, ekonomik liberalleşme ile genişleyen emlak piyasasının mahalledeki görüntüsü olan ‘kentsel dönüşüm projesi’ ile gecekonduların ‘siteleşmesi’ süreci içinde mahalleliye kentsel rant ve toplumsal statü vaat eden bir araca dönüşmüştür.

---