Cedrus

Yazarlar: Erman ŞAN

Konular:Tarih

DOI:10.13113/CEDRUS.202027

Anahtar Kelimeler:Amorium,Abbâsîler,Doğu Roma İmparatorluğu,Theophilus,Mu‘tasım-Billâh

Özet: Bu çalışmamızda Abbâsî Halifesi Mu‘tasım-Billâh’ın (833-842) 838 yılındaki meşhur Asia Minor veya Müslümanlarca adlandırıldığı şekliyle Bilâdü’r-Rûm seferinin asıl hedefinin neresi olduğu konusu üzerinde durduk. Asia Minor’un önemli merkezlerinin hedef alınması Halife Hârûnürreşîd (786-809) ile başlamış ardından da oğulları Me’mûn (813-833) ve Mu‘tasım-Billâh tarafından da devam ettirilmişti. Bu noktada Mu‘tasım-Billâh’ın da bir şekilde babası Hârûnürreşîd’in ve ağabeyi Me’mûn’un Doğu Roma ve Asia Minor politikalarını takip ettiği anlaşılır. Abbâsî Halifesi Mu‘tasım-Billâh’ın 223/838 yılındaki meşhur Asia Minor Seferi’nde de Amorium ve Ancyra şehirleri Müslüman askerler tarafından fethedilmişti. Buna rağmen seferin asıl hedefinin Doğu Roma İmparatorluğu’nun hangi şehri olduğu konusu ise tartışmalıdır. Tarihçiler tarafından Doğu Roma İmparatorluğu’nun üç önemli şehri olan Constantinopolis’in, Ancyra’nın ve imparator Theophilus’un (829-842) doğum yeri olan Amorium’un Mu‘tasım-Billâh’ın Asia Minor Seferi’nin hedefi olduğu ileri sürülmüştür. Nihayetinde Mu‘tasım-Billâh’ın seferinin asıl hedefinin, Ebû Hanîfe ed-Dîneverî’nin (ö. 282/895) Kustantîniyyetü’s-sugrâ yani ‘Küçük Constantinopolis’ olarak bahsettiği Amorium şehri olduğu anlaşılmaktadır. Çünkü Amorium hem Exercitus Anatolici’nin merkeziydi hem de Asia Minor’unbüyük veönemli şehirlerinin başında geliyordu.

---