Batman Akademi Dergisi
Yazarlar: Mehmet Ata DENİZ
Konular:Din Bilimi
Anahtar Kelimeler:Ar el-Hattâbî,Mutlak ictihad,Hicri dördüncü asır,Ebû Suleyman.
Özet: ar Bu çalışmada ictihadın tanımı, kifâî farz oluşu, çeşitleri ve mutlak müctehitten mezhep fakihine kadar ictihadın mertebeleri konu edilmektedir. Çalışmada; mutlak ictihat derecesine ulaşan bireylerin varlığı da kanıt gösterilerek ictihat kapısının kapanmadığı ve ictihadın devam eden bir olgu olduğu gerçeği kanıtlanmış ve bununbariz örneği olarak hicrî dördüncü asırda yaşayan İmam Hattâbî örnek gösterilmiştir. Ayrıca iki gerekçeye dayanılarak, Hattabî’nin hem usûlde hem de furu’da mustakil müctehit olduğu gerçeği ve Şâfiî mezhebine müntesip olduğu iddiasının doğru olmadığı tespit edilmiştir. Birincisi: Hattâbî’nin kendi kaynaklarındaki ifadelerinde Şâfiî mezhebine mensup olduğunu ifade eden herhangi bir kayıt yoktur. İkincisi: Fıkhın ferî konularında özelde İmam Şâfii’ye genelde de Şâfiîlere muhalefet etmiş ve Şâfiîler tarafından ehl-i vucûhtan da sayılmamıştır. Bu durum, imam Hattâbî’nin Şâfiî mezhebine müntesip müçtehit olmadığı; bilakis müstakil müçtehit olduğunu desteklemektedir. Son olarak da Hattâbî ile ilgili bu tespitimizi destekler ferî meselelere yer verilmiştir.