Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi

Yazarlar: Mümtaz Levent AKKOL

Konular:Sosyoloji

DOI:10.35235/uicd.479057

Anahtar Kelimeler:Kitle Kültürü,Kültür Endüstrisi,Frankfurt Okulu,Kültürel Hegemonya,Popüler Kültür

Özet: Bu makalede Frankfurt Okulu düşünürlerinden Adorno ve Horkheimer’in kitle kültürü ve kültür endüstrisi kavramaları ele alınmıştır. Bu kavramların anlaşılması, ideolojinin çıkarları doğrultusunda kitleleri yanlış bilinçlendiren hegemonik süreçlerin anlaşılmasına da önemli bir katkı sunacaktır. Bu kavramlar Frankfurt Okulunun temel yaklaşımı olan eleştirel teori hareket noktası alınarak; alt yapı ve üst yapı ilişkisine yönelik yaklaşım farklılığı temelinde incelenmiştir. Frankfurt okulunun, alt yapı ve üst yapı ilişkisini bir belirlenme sürecinin ötesinde artık iç içe geçmiş, kaynaşmış olduğuna dair yaklaşımı kültürü bir üst yapı kurumu olmaktan çok üretim ilişkilerinin bir parçası haline getirmiştir. Kitle kültürü kavramı yerine sonraları kültür endüstrisi kavramının kullanılmasının nedenlerinin tartışılmasının ardından modernist ve postmodernist sanat yaklaşımları üzerinden kültür endüstrisi kavramı farklı bir bakış açısı eklenerek yorumlanmıştır. Kitle kültürü ve kültür endüstrisi kavramları; Frankfurt okuluna ait olmakla beraber başta popüler kültür olmak üzere başka toplumsal kültür teorilerinin oluşumunda da etkili olmuştur. Böylece; inceleme, tartışma ve yorumlar ışığında sosyolojik düşünce açısından önemini koruyan kitle kültürü ve kültür endüstrisi kavramlarının daha iyi anlaşılmasına katkı sunulması amaçlanmıştır. 

---